ستاد معراج شهدا و میراث معنوی شهر تهران (خانه عضدالملک) به دلیل بی خبری شهرداری از ساخت ساز غیرمجاز (در چند قدمی ساختمان مرکزی شهرداری) و کم کاری و بی اطلاعی سازمان میراث فرهنگی در خطر تخریب قرار گرفت.

خانه عضدالملک خوانسالار قاجار، به همت فرزندش امیرمصطفی امیرسلیمانی مشیرالسطنه برای امور خیریه وقف شده بود که بعد از جریانات سال 57 توسط بنیاد مستعضعفان مصادره و مدتی نیز به صورت اجاره ای در اختیار حسینیه امیرسلیمانی قرار گرفت و در سال 1360به عنوان ستاد معراج شهدای ایران از آن بهره برداری می شد.

عمارت عضدالملک در ابتدای امر به عنوان مکان تخلیه شهدا نامگذاری شده بود که پس از پیشنهاد یکی از اساتید دانشگاه و موافقت سردار باقرزاده نام “معراج شهدا” برای آن انتخاب شد.

در زمان هشت سال جنگ، پیکرهای شهدای شناخته نشده یا گمنام، برای انجام مراحل شناسایی و بررسی‌های لازم به ستاد معراج منتقل و پس از ثبت و شناسایی به خانواده، برای تدفین داده می شد. پس از اتمام جنگ، پیکر شهدای تفحص شده نیز برای شناسایی به این مکان منتقل می شد. برخی از شهدای جانباز، شهدای حوادث تروریستی، شهدای سوریه، خبرنگار و  … نیز در سالهای اخیر به این ستاد منتقل می شدند.

در اواخر دهه 80 ، مدیریت وقت مجموعه ستاد معراج، گذر عمومی شمال عمارت عضدالملک را متصرف و خاکبرداری بخش شمالی آغاز، که به دلیل وجود انبار فاضلاب پزشک قانونی، گذر نشست کرد و بخشی از ساختمان پزشک قانونی فرو ریخت.
در عملیات گودبرداری، بقایای عمارتی کهن و یک آب انبار قدیمی نیز کشف و کاملا تخریب شد. بعد از آن عملیات تا سال 1396 منتفی و جلوگیری شد، اما پس از انتقال پیکرهای شهدای آتش نشان به ستاد معراج و بر اساس قول معاون خدمات شهری وقت به مدیریت ستاد معراج، کار اجرایی و ساختمان سازی، بدون اخذ مجوزهای قانونی از شهرداری آغاز شد.

ساخت و سازی غیرقانونی در حال انجام است، اقدامی که در شان و منزلت مقام والای شهدا نیست و قداست این مکان مقدس را خدشه دار کرده است. حفاظت و مرمت عمارت ستاد معراج باید با حساسیت و رعایت مقام شهدا در دستور کار تمامی مدیران کشوری، شهری و میراثی قرار گیرد و عمارت عضدالملک باید تبدیل به یک مکان فرهنگی و موزه شهدا تغییر کاربری دهد.
این عمارت لوکیشن فیلمهایی چون؛ بوسیدن روی ماه، همایون اسعدیان، بوی پیراهن یوسف، ابراهیم حاتمی کیا و … نیز بوده است.

عمارتی که در خیابان بهشت  است، عمارتی که باید بدون کفش و با وضو به آن وارد شد، عمارتی که مادران فرزندانشان را برای آخرین بار ملاقات کردند، عمارتی که می توانست به عنوان پایگاه معرفی مفاهیم ارزشمند شهید، شهادت و جاوید الاثرهای گمنامی باشد که جانشان را برای این سرزمین دادند، خانه ای که به دلیل سهل انگاری مدیران میراث هنوز گمنام است. عمارتی که به عنوان میراث ملی، معنوی و فرهنگی می توانست از آن بهره برداری شود. عمارتی که در غفلت دود و غبار مدیران نالایق شهری و میراثی به فراموشی سپرده شده است.

امیدواریم با همکاری مدیران و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، مرکز اطلاعات و آمار کمیته مفقودین ستاد کل نیروهای مسلح و … و به منظور پاسداشت یاد و خاطره ستاد معراج، ساختمان تاریخی موجود را تعمیر و مرمت نموده و با اجرای فضای سبز مناسب اطراف، به یادمان معراج شهدا تبدیل تا به نسل آینده واگذار گردد.

علیرضا عضدالملک (علیرضا خان قوانلو ایلخانی قاجار عضدالملک) پسر موسی خان دایی ناصرالدین شاه سیاستمدار بزرگ دوره قاجار و نایب السلطنه احمد شاه، وزیر عدلیه ناصرالدین شاه، رابط میان ناصرالدین شاه و عده ای از علما در وقایع تحریم تنباکو، ماور و فرستاده ویژه شاه برای نصب خشت های طلایی برای گنبد عسگرین در کاظمین، خوانسالار و مُهردار ویژه دربار، عهده دار ایلخانی و ایلات قاجار و … بود. وی در سال 1201 ه خورشیدی متولد و در 15 شهریور 1289 ه درگذشت. اطلاعات بیشتر درباره عضدالملک را اینجا بخوانید.

امیرمصطفی امیرسلیمانی (مشیرالسلطنه) فرزند عضدالملک از اعیان و محترمین تهران و رئیس ایل قاجار بود (متولد 1258 ه خورشیدی) و در سال 1322 در نزد جناب حاج شیخ عبدالله حائری مشرف به فقر شد، وی ملقب به سالار السلطان  شد. وی در سال 1332 در دوره دوم مجلس سنا به سناتوری تهران منصوب و تا اسفند 1335 به مدت سه سال در این سمت باقی ماند. عمارت عضدالملک توسط ایشان برای محالس سوگواری و اجتماعات مذهبی وقف شد. اطلاعات بیشتر درباره مشیرالسلطنه را اینجا بخوانید.
ته نویس اول) درختان این خانه باغ در سالهای گذشته کلا قلع و قمع شد، استخر و حوض جنوبی تخریب شد، آسیبهای فراوانی به گچ بری ها و آیینه کاری وارد شده، نمی دانم سازمان میراث و شهرداری چه نقشی دارند!
ته نویس دوم) قبل از تهیه گزارش به مدیران شهری اطلاع دادم، گفتنند؛ تذکر لسانی داده ایم!!! اگر من هم بدون مجوز ساخت و ساز کنم، لسانی تذکر می دهید!
ته نویس سوم) هنوز اقدامی درباره خانه بانوی هامبورگی انجام نشده، امیدورام درخصوص این خانه اقدام شود.
ته نویس چهارم) درباره حسینیه امیرسلیمانی، خانه عضدالملک، کتابخانه صالح، درمانگاه صالح روی لینکها، کلیک کنید. و اگر می خواهید تصاویر و عکسهای بهتری از این عمارت و داخل آن ببنید، روی اینجا کلیک کنید.
ته نویس پنجم) این گزارش را تقدیم می کنم به دوست عزیزم، احسان پورابریشم، که چند روز پیش شرمنده ایشان شدم.
کانال خبری تارنمای سفرنویس
کانال اعلام تورهای سفرنویس