تجارتخانه جهانیان یزد
تجارتخانه ای به نام تجارتخانه جهانیان به وسیله خسرو شاه جهان و برادرانش که از ملاکان زرتشتی یزد بودند، در سال 1274 خورشیدی تأسیس شد. کار این تجارتخانه در ابتدا، صدور پنبه بود، ولی بعدها به صرافی و بانکداری منتهی شد. از فعالیت های این تجارتخانه، قبول سپرده در مقابل بیجک صندوق، جا به جایی پول در داخل کشور، خرید و فروش ارز و حواله های خارجی، قبول مالیات های دولت به مرکز و تسهیل امور خزانة دولت در مقابل دستمزد بود.
تجارتخانه جهانیان یزد، آدرس: استان یزد، شهر یزد،
شماره ثبت در فهرست آثار ملی ایران: این اثر تاکنون ثبت ملی نشده است
مختصات جغرافیایی ، آب و هوا ، نقشه و … :
ارتفاع از سطح دریا : متر
نامهای دیگر :
پیرامون نام (وجه تسمیه) تجارتخانه جهانیان یزد:
به دلیل اینکه این تجارتخانه توسط خسرو شاه جهان که بعدها به نام جهانیان شهره شد، بنا شده بود به نام تجارتخانه جهانیان معروف شد.
دوران و بانی اثر : در دوران قاجار، توسط خسرو ساه جهان
امکان بازدید : به علت مخروبه بودن، امکان بازدید ندارد.
پیشینه و تاریخچه تجارتخانه جهانیان یزد:
تجارتخانه ای به نام تجارتخانه جهانیان به وسیله خسرو شاه جهان و برادرانش که از ملاکان زرتشتی یزد بودند، در سال 1274 خورشیدی تأسیس شد. کار این تجارتخانه در ابتدا، صدور پنبه بود، ولی بعدها به صرافی و بانکداری منتهی شد. از فعالیت های این تجارتخانه، قبول سپرده در مقابل بیجک صندوق، جا به جایی پول در داخل کشور، خرید و فروش ارز و حواله های خارجی، قبول مالیات های دولت به مرکز و تسهیل امور خزانة دولت در مقابل دستمزد بود.
نکته اول) نخستین چک تضمینی غیر دولتی در ایران از سوی تجارتخانه جهانیان رایج گردید. تأسیس نخستین شرکت گوشت و تأسیس نخستین شرکت سهامی تلفن توسط تجارتخانه جهانیان شکل گرفت و این تجارتخانه مقدمات ایجاد بانک ملی را فراهم نمود و …
نکته دوم) برخی تجارتخانه جمشیدیان که متعلق به ارباب جمشید بود را با تجارتخانه جهانیان اشتباه می گیرند!
با توجه به فعالیت های گسترده شعبه های تجارتخانه جهانیان در شهرهای یزد، تهران، اصفهان، شیراز، کرمان، بندرعباس و رفسنجان و نمایندگی های آن در لندن و بمبئی ایجاد شد و خسرو شاه جهان ساختمان مؤید السلطنه را از ایشان خریداری و به عنوان نمایندگی تجارتخانه جهانیان در شهر تهران اعلام نمود، مدیریت تجارتخانه جهانیان یزد به عهده پرویز بود. نام برادران جهانیان به ترتیب؛ خسرو، پرویز، رستم، بهرام ، فریدون و گودرز بود.
خلاصه امر؛ در جریان مبارزة مشروطه خواهان، مسئولان تجارتخانه جهانیان با انقلابیون همکاری نزدیک داشتند می گویند؛ مشروطه خواهان، جواهرات سلطنتی را نزد بهرام جهانیان امانت نهاده بودند تا از دسترس محمدعلی شاه دور بماند و حتی سلاح مورد نیاز آنها توسط خسرو به صورت پنهانی در عدل های پنبه و پارچه از جنوب به تهران و تبریز تامین می شد.
که با توجه به افشای قضیه و همچنین مشکلات مالی پیش آمده ، در سال 1292 خورشیدی کار تجارتخانه جهانیان متوقف شد. پرویز و فریدون به قتل رسیدند و خسرو به خارج از کشور تبعید شد. اما گودرز در فعالیت تجاری مشغول ماند.
ته نویس) گزارش کامل درخصوص نجارتخانه جهانیان تهران را در اینجا بخوانید.
منبع و سرچشمه؛
فیلم مستند، شاه جهان به کارگردانی حسن نقاشی
همسفران
با ما همسفر باشید
با درود و سپاس از مطلب جالب شما،
آیا از آدرس محل تجارتخانه جهانیان یزداطلاعی دارید؟ جالب است که کجای شهر یزد بوده؟
ممنون
شهریار: سلام و سپاس از مهرتان، آدرس دقیق خیر اما می پرسم