1-  اولین سیاهه ، لیست یا فهرست آثار ملی در سال  ه خ که تعداد آنها 80 تا بود توسط هرتسفلد تهیه شد

2 –  در 10 اردیبهشت سال 1307 آندره گدار فرانسوی که تبعه دولت فرانسه بود در ایران استخدام و در سال 1309 لیست 385  تایی آثار ملی ایران زمین را تهیه و ارائه نمود

3–  در 12 آبان ماه 1309 قانونی به نام قانون عتیقیات در مجلس شورای ملی به تصویب رسید که طبق فصل اول قانون «کلیه آثار اقوامی که تا انتهای دوره زندیه در خاک ایران زندگانی کرده اند عتیقه نامیده می شود …» در 28 آبان سال 1311 نظام نامه اجرایی قانون عتیقیات در 4 فصل به تصویب رسید. این هم متن کامل قانون عتیقیات و نظام نامه اجرایی آن
نکته اول:  با توجه به دشمنی حکومت پهلوی با قاجار ، آثار ملی دوران قاجار در این لیست جایی نداشتند اما در 23 آذر سال 1323 اساسنامه جدید آثار ملی ایران به تصویب رسید  که طبق لایحه ای ، حفاظت و مرمت آثار دوره قاجار که جنبه عمومی داشت نیز مشمول قانون عتیقات سال 1309 گردد.
4–  در نهایت امر در 8 بهمن ماه 1313 اثری با نام « سلیمان تپه ، زیرز ، مازیر و یا زیر تپه»  که در تاریخ 24 شهریور سال 1310 توسط آندره گدار معرفی شده بود در لیست یا فهرست آثار ملی ثبت شد . این هم سند اولین اثر ثبت شده در فهرست آثار ملی کشور ایران  اما یک نکته خیلی جالب ، این اثر را فعلا ما در ایران نمی تونیم ببینیم چون موقعیت جغرافیایی اش در کشور عراقه ..!!!!! این هم سندش
5- تا پایان دوره پهلوی 1633 اثر در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسید که آخرین اثر ثبت شده مورخ 1357/6/6 ه خ  در دوره پهلوی به نام تپه نادری در شهر اردبیل ثبت شد. جالب آنکه تا 1363/6/25 هیچ اثری به لیست آثار ملی ایران اضافه نشد که در نهایت امر تپه شهریور  به شماره ثبت 1634 واقع در حومه شهر اردبیل به ثبت رسید. و نکته جالبتر آنکه در دولت نهم و دهم نزدیک به 30 هزار اثر به لیست آثار ملی ایران اضافه شده است

6- فرآیند ثبت یک اثر در فهرست آثار ملی پنج مرحله است، ابتدا پرونده کامل در شورای ثبت استان بررسی و پس از آن به شورای ثبت کل کشور ارسال می‌شود. در این مرحله کار‌شناسان و متخصصان ثبت آثار در هیات‌هایی تخصصی، پرونده‌ها را از لحاظ، مرمت، معماری، منظر فرهنگی و باستان‌شناسی بررسی کرده و به رای می‌گذارند. در صورت وجود یک نقص در پرونده هر اثری، آن اثر در فهرست آثار ملی به ثبت نخواهد رسید. البته یک اثر باید دارای چند مشخصه اصلی باشد ؛ الف) اثر نشان دهنده مقطعی از تاریخ ملی یا بین المللی با بار غنی فرهنگی و تاریخی باشد. ب) اثر متعلق یا در ارتباط با شخصیتهای برجسته تاریخ کشور و یا نشانگر گوشه ای از زندگی ، فعالیت یا آثار آنان باشد. ج) اثر در سطح ملی یا بین المللی شاخص یک مبداء تاریخی یا نقطه عطف در تاریخ انسان یا دست ساخته های او و یا حرکتی تاریخی باشد. د) اثر در سطح ملی یا بین المللی حاوی اطلاعات جامعی از تاریخ و معارف انسانی ، فرهنگ و تمدن بشری تاریخ علوم و فنون هنرها باشد و یا نقش تعیین کننده ایی را در این زمینه ایفا کند. ه) اثر نزد عامه مردم و عرف مورد احترام یا توجه خاص باشد.
7- خلاصه قانون پشت قانون که این فهرست میراث فرهنگی ، مادی ، معنوی ، هویتی ، اصالتی و … به شمار می رود و باید در حفظ آثار ملی کوشا باشیم . این هم گزارشی درباره قوانین و …. نگهداری از آثار ملی از ابتدا تاکنون؛
الف) تأسیس انجمن آثار ملی (اولین نهاد نیمه دولتی فعال در زمینة میراث فرهنگی در سال 1301) به پیشنهاد ذکاء الملک فروغی، وزیر امور خارجة رضا شاه که در آن زمان نخست وزیر بود با هدف پروش علاقه عامه به آثار قدیمه (ریاست انجمن آثار ملی به عهده رضاشاه بود

ب) تصویب قانون اوقاف در سال 1314 که طبق آن بخشی از عایدات اوقافی به مصرف ساختمان و تعمیرات ابنیه تاریخی و مرمت مدارس قدیمه و اماکن و آثار مقدسة ملی می رسد (نگاه مثبت اوقاف به آثار ملی)
ج) تخصیص اولین اعتبار در بودجة دولت (وزارت فرهنگ) برای تعمیر ابنیه تاریخی در سال 130 ه خ که مربوط به تخت جمشید بود.
نکته دوم :‌طبق قانون مصوب 1 اردیبهشت ماه 1322 کنوانسیون لاهه کلیه میراث فرهنگی در زمان جنگ هم باید از آنها حفاظت شود.
د) سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران در 30 آبان ماه 1344 ه خ توسط  وزارت فرهنگ و هنر تاسیس که برای اولین بار در آن دستورالعمل فنی حفاظت از اثار ملی در آن گنجانده شده بود.
ه) تصویب قانون حفظ آثار ملی و تصویب قانون اخذ 20 ریال عوارض از هر تن سیمان برای تعمیر بناهای تاریخی در مجلس شورای ملی در 20 اردیبهشت سال 1346 ه

و) تصویب قانون خرید اراضی، ابنیه و تأسیسات برای حفظ آثار تاریخی و باستانی در 27 آذر سال 1347 ه خ
نکته سوم:‌ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی صادق خلخالی دستور تخریب تخت جمشید را داد که با مقاومت دولت موقت و آیت الله طالقانی این امر محقق نشد ولیکن آرامگاه رضا شاه که با شماره 1329 در سال 1355 در لیست آثار ملی شهرری ثبت شده بود در اردیبهشت ماه سال 1359 تخریب شد.
ز) در 19 آبان سال 1358 ه خ تصويب منشور توريسم فرهنگي از سوي شوراي بين المللي بناها و محوطه هاي تاريخي (ايكوموس) در شهر بروكسل بلژيك با هدف تضمين حفاظت از بناها و محوطه هاي تاريخي در برابر اثرات مثبت و منفي گسترش گردشگري به تصویب رسید.
ح) پس از تاسيس انجمن پاسداران دانش و هنر وابسته به بنياد حافظان فرهنگ و هنر در 11 شهریور سال 1366 ، انجمنی به نام انجمن آثار و مفاخر فرهنگي به جاي انجمن آثار ملي (که پس از انقلاب تعطيل شده بود) در 22 آبان همان سال تشکیل شد.
ط) و قانون های دیگر از قبیل ؛ ماده 1 قانون تشکیل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در 10 بهمن 1364 ، ماده سوم قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور مصوب 28 تیر 1367 ، قانون حقوق مالکانه مصوب 28 بهمن 1371 مجلس شورای اسلامی ، قانون مصوب سال 1384  هیئت وزیران و …

8- بنا و اماکن ثبت شده در لیست آثار ملی معاف از مالیات و عوارض هستند و حفاظت و مرمت آنها به عهده دولت است و هیچگونه خللی در مالکیت صاحبان اثر وارد نمی کنه، در زمان فروش فقط دولت حق خرید آنها را دارد. راستی طبق قوانین لیست آثار ملی ایران باید به آگاهی کلیه مردم رسانده شود و نزدیک به 4 هزار تا اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده (حدود 33 هزار اثر تا تاریخ اردیبهشت 1396 ثبت شده اند)
9- در 3 آبان 1361 فقهای دیوان عدالت اداری ، قانون عتیقیات مصوب سال 1309 را مغایر با شرع … اعلام می کنند . البته در سال 1375 برخی از فقها خروج آثار تاریخی را از فهرست آثار ملی جایز ندانستند ,  و داستان خروج آثار ملی از به حکم دیوان شروع شد.
10- اداره حقوقی قوه قضاییه در نظریه مشورتی شماره 3008/7 مورخ 20/4/1385 خود اعلام نموده :‌ «چنانچه شهرداری بر اساس اجازه سازمان میراث مرتکب اقدامی شده باشد که سبب تزلزل بنیاد آثار فرهنگی و تاریخی شود بنا به دادخواهی هر یک از افراد ملت ، دادستان مکلف به رسیدگی متهمین است . این آثار متعلق به عموم مردم است و دولتمردان باید در حفظ آن اقدام کنند و هریک از افراد ملت حق اعتراض و بر این اساس اختیار مراجعه به دادستان را دارند»

حالا خودتان می دانید و آثار ملی کشورتان!!!!