مصطفی‌خان حاجب‌الدوله فرزند؛ محمدرضاخان دولّو قاجار، مصطفی‌خان حاجب‌الدوله فراش باشی مظفرالدین میرزا در زمان ولایتعهدی که مدتی رئیس کشیک خانه بود و در دوره محمدعلی شاه به امیرمعظم ملقب شد و زمان کوتاهی حاکم تهران شد. وی به سبب اقدامات سخت و صریحش علیه مشروطه‌خواهان، به «دژخیم باغ‌شاه» معروف گشت. وی پدر حاجب خانم قاجار دولو ملقب به نیر عظمی (همسر محمدابراهیم امیرتیمور کلالی) است.

نام همسر مصطفی‌خان حاجب‌الدوله ؛ بهار خانم ایران الدوله
نام فرزندان مصطفی‌خان حاجب‌الدوله ؛
الف) خانم حاجب قاجار دولو (نیرعظمی) همسر محمدابراهیم امیرتیمور کلالی ، متولد سال 1277 مرگ 5 مرداد سال 1361
ب) مرتضی قلی جمشید قاجار دولو ، متولد 1306 مرگ 13 شهریور 1389
مصطفی‌خان حاجب‌الدوله، پسر محمدرضاخان دولّو قاجار و نوه حاجی محمدباقرخان بود. از تاریخ و محل تولد وی اطلاعی در دست نیست. مصطفی‌خان در زمان ولایتعهدی مظفرالدین میرزا، فراش‌باشی وی در تبریز و نیز حاکم خانمرود و بدوستان در ارسباران بود. در محرّم 1314 در اوایل حکومت مظفرالدین‌شاه، منصب فراش‌باشیگری و لقب حاجب‌الدوله گرفت و صد فراش تُرک تحت امر او بودند.

از آغاز مشروطه‌خواهی، حاجب‌الدوله و امیربهادر (رئیس کشیک‌خانه) و نصرالسلطنه (فرمانده کل قشون پایتخت)، در اتحاد با عین‌الدوله (صدراعظم)، از مخالفان سرسخت مشروطه شدند؛ برای اخراج حاجب‌الدوله، امیربهادر و نصرالسلطنه از ایران،گروههایی تلاش کردند از علما فتوا بگیرند تا مانع عمده‌ای از پیش روی مشروطه‌خواهان برداشته شود.
در زمان تحصن مشروطه‌خواهان در سفارت بریتانیا نیز درخواست تبعید آنان مطرح شد (به نقل از تلگرام شماره 226 از ایولین گرانت داف به سر ادوارد گری، قلهک، 11 سپتامبر 1906).
در تمام دوره یازده ساله حکومت مظفرالدین‌شاه (1313ـ 1324) مصطفی‌خان ، حاجب‌الدوله ماند و به ثروت فراوانی رسید که از جمله املاک او منطقه نازی‌آباد تهران است.
وی در دوره محمدعلی شاه به امیرمعظم ملقب شد. البته برخی اعطای لقب امیرمعظم به مصطفی‌خان را به دوره پادشاهی احمدشاه نسبت داده اند.
مصطفی‌خان در دوره محمدعلی‌شاه نیز از مخالفان سرسخت مشروطه بود . محمدعلی شاه در محرّم 1325، که به جانش سوءقصد شد، ظفرالسلطنه (حاکم تهران و متمایل به مشروطه‌خواهان) را عزل و مصطفی‌خان را جانشین وی کرد. به‌دستور مصطفی‌خان و رضا بالا (رئیس نظمیه)، جمعی به سرکردگی حیدرخان عمواوغلی، به اتهام دست داشتن در آن واقعه، دستگیر و زندانی شدند و مصطفی‌خان شخصآ به استنطاق آنها پرداخت.

در پی اعتراض گروهی از مردم در مقابل مجلس شورا، شاه مجبور شد با تشکیل مجلسی از هیئت دولت و رؤسای ملّیون و گروهی از وکلای مجلس موافقت کند. در این مجلس، مصطفی‌خان و رضا بالا مجرم تشخیص داده شده و عزل گردیدند ، به روایتی دیگر؛ بی‌تقصیری مصطفی‌خان اثبات شد، ولی او شخصآ استعفا کرد .
نام مصطفی‌خان در زمره اعضای انجمنی مخفی، که برای مشورت در کارهای دولتی تشکیل شده بود، به چشم می‌خورد. در سال 1326 مصطفی‌خان دوباره به حکومت تهران گمارده شد. وی به سبب اقدامات سخت و صریحش علیه مشروطه‌خواهان، به «دژخیم باغ‌شاه» معروف گشت .
با خلع محمدعلی‌شاه از سلطنت در 1327، شاه به همراه چند تن از درباریان، به سفارت روسیه پناهنده شد. نام حاجب‌الدوله نیز در میان آنان ذکر شده است، اما معلوم نیست منظور مصطفی‌خان، حاجب‌الدوله مظفرالدین‌شاه، بوده است یا قهرمان‌خان، حاجب‌الدوله محمدعلی شاه !!!
نکته) نباید مصطفی‌خان حاجب‌الدوله با حاجی علی خان حاجب الدوله اشتباه گرفته نشود
چند سال بعد نیز نام حاجب‌الدوله در زمره همراهان شاه مخلوع ذکر شده است که از راه قزوین و رشت، خود را به تبریز رساندند ، اما این خبر هم ابهام دارد زیرا ظاهرآ مصطفی‌خان حاجب‌الدوله از ایران خارج نشده و کوشیده بود در حکومت مشروطه شغلی بیابد، اما موفق نشده بود .
در هر حال، مصطفی‌خان در سالهای 1328 و 1329 عقاید مشروطه‌خواهانه ابراز داشته و مصدر اموری بوده است . از ادامه زندگی و تاریخ فوت او اطلاعی نیست.
نامهای دیگر مصطفی‌خان حاجب‌الدوله : امیرمعظم ، حاکم تهران ، دژخیم باغ‌شاه ، حاجب‌الدوله
آثار و اماکن مرتبط با مصطفی‌خان حاجب‌الدوله :
خانه باغ اربابی نمازی – زاهدی (مصطفی‌خان حاجب‌الدوله) تخریب شده است
آثار و اماکن با ارتباط کم مصطفی‌خان حاجب‌الدوله:
خانه باغ تاریخی سردار نصرت امیرتیمور کلالی در حال تخریب
وقایع و اتفاقات مربوطه مصطفی‌خان حاجب‌الدوله:
مشروطه ایران
سوءقصد و ترور محمدعلی شاه
منابع و سرچشمه ها مصطفی‌خان حاجب‌الدوله؛
مقاله حاجب الدوله از دانشنامه جهان اسلام .
سایت زنان عصر قاجار و مصطفی‌خان حاجب‌الدوله.