تخریب خانه معین التجار بوشهری، آخرین اثر ثبتی شهر تهران
آخرین اثر ثبتی شهر تهران در حال تخریب است، خانه معین التجار بوشهری که در آخرین همایش ملی شورای عالی سیاستگذاری ثبت آثار در استان البرز به عنوان آخرین اثر ثبتی شهر تهران فهرست شد، در حال ویرانی است و قسمتهایی از دیوار شرقی آن به تازگی تخریب شده است. خانه معین التجار بوشهری نخستین نویسنده کتاب خلیجفارس و تثبیت کننده مالکیت آن بر کشور ایران، در خیابان لاله زار و در کوچه بوشهری قرا دارد.حاج محمدآقا بوشهری ملقّب به معین التجار و مشهور به حاج محمد دشتی، نماینده مردم بوشهر در دوره های اول و سوم مجلس شورای ملی بود.
حال این بنای فاخر که میراث شخصیت ملی معین التجار در اختیار بنیاد تعاون ناجا در معرض خطر نابودی و در وضعیت نامناسبی قرار دارد و متاسفانه حتی پس از ثبت در حال تخریب است.
این خانه به همت کمیته پیگیری خانه های تاریخی شهر تهران در همایش ملی شورای عالی سیاستگذاری ثبت آثار؛ به عنوان خانه پدر معنوی خلیج فارس شناخته و ثبت شد.در پنجمین همایش شورای سیاستگذاری آثار، ۲۶ اثر از استان تهران شامل آثار و محوطههای تاریخی،تپههای تاریخی و مکان رویداد به ثبت رسید.
لازم به ذکر است پروندهی ثبتی خانهی «معينالتجار بوشهری» توسط احمد مسجدجامعی ـ عضو شورای شهر تهران – در مهر ماه سال گذشته رونمايی شده بود. دراین مراسم رونمایی که در روز یکشنبه 9مهرماه در شهر موزه عودلاجان برگزار شد، اسدالله محمدپور ریس دفتر حوزه ی ریاست معاون رییس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی کشور و رییس موزه ملی ایران، آتوسا مومنی مديركل دفتر ثبت آثار تاريخی و طبيعی سازمان ميراث فرهنگي و گردشگری، محمد حسین فراهانی مدیر کل میراث فرهنگی استان تهران، احمد محیط طباطبائی رئیس کمیته ملی موزه های ایران(ایکوم)، و … حضور داشتند.
آتوسا مومنی،مديركل دفتر ثبت آثار تاريخی و طبيعی سازمان ميراث فرهنگي و گردشگری، در هنگام رونمايي از پروندهي ثبتي «خانهي تاريخي معينالتجار بوشهري» متذکر شده بود: اين پرونده هر چهار معيار شئون ملي را دارد. به همين دليل، در فهرست ميراث ملي به ثبت رسيد.
شایان ذکر است، شورای اسلامی شهر تهران «یک فوریت طرح الزام شهرداری تهران» به تملک خانهی تاریخی “حاج معینالتجار” پدر معنوی خلیج فارس و نامگذاری آن به نام «خانهی خلیج فارس» را مصوب کرده بود. در رأیگیری برای این مصوبه، یک فوریت این طرح با 17 رأی به تصویب شورای شهر رسید و قرار شد، خانهی تاریخی «معینالتجار بوشهری» توسط شورای شهر تملک و با نام خانهی «خلیج فارس» نامگذاری شود.
خانه مذکور در 2 طبقه بنا شده، نما بیرونی خانه با آجر مهری (نقشدار) و هرهچینی تزئین شده است و به علت متروکه شدن خانه معین التجار بوشهری تغییرات و تخریب های فراوانی در بدنه و پنجره های چوبی قاجاری بنا ایجاد شده است.
نخاله های ساختمانی رها شده در محوطه حیاط و داخل بنا و همچنین تخریب بام و تاثیرات رطوبت نزولی نیز به مرور زمان باعث تخریب بنا شده است.
لازم به ذکر است تغییر فضاهای داخلی با تیغه های الحاقی، تخریب نابخردانه نقاشی های دیواری و پاشش رنگ بر روی گچبری های منحصر به فرد خانه در زمان استفاده از آن به عنوان ساختمان شهربانی صدمات جبران ناپذیری به بنا زده است.
گزارش کامل خانه معین التجار بوشهری را در اینجا بخوانید.
همسفران
با ما همسفر باشید
هر دم از این باغ بری میرسد
شهرام جان، همون جوری که خودت اشاره کردی، من شنیده بودم قرار هستش تبدیل به خانه خلیج فارس بشه. واقعا جای تعجب و تاسف داره.
نمیدونم چی شد که یک دفعه یاد محلمون قلهک افتادم، کوچه ده قلهک از سمت خلاف خیابان شریعتی یه وقتی یه درخت نارون بزرگ با قنات و نانوایی سنتی تافتونی و دکان آهنگری که کوره داشت و تا 15 سال پیش نعل اسب و قاطر هم تفته میکرد و یه مسجد کوچک به نام سه راه(امام رضا) و البته آدمای قدیمی با مرام+چند دکان دیگر و بالاخص مغازه پارچه فروشی یک کلیمی. از تمام اینها فقط مسجد مانده با اندک نمازگزار(قبلا نماز صبح هم اقامه میشد و الان فقط نماز ظهر) و درخت نارون و گاه گداری هم قنات.
نمیدونم همه اینا که از بین میره جبر روزگار هستش یا سوء مدیریت و بی لیاقتی و بی فرهنگی !؟
شهریار: موزه خلیج فارس ، موزه نقاشی ، موزه کسب و کار ، موزه و انجمن بوشهری های تهران و … خیلی چیزهای دیگر که هیچکدام اتفاق نیفتاد
همه مواردی که گفتید ، باعث تخریب شده اما بی لیاقتی و بی فرهنگی اثرش بیشتر است
ما از تخریب این بناهای تاریخی تاسف میخوریم درحالیکه وضع و اوضاع کنونی اکثر این اماراتها دست کمی از تخریب نداره.اگر قرار باشه که این بناهای تاریخی هیچگاه مورد تخریب قرار نگیره حداقل باید از لحاظ نمای ظاهری و مقاوم سازی و … مورد مرمت و مراقبت کامل قراربگیره والا بعلت قدیمی بودن و فرسایش و عوامل طبیعی خودبخود در معرض تخریب و نابودی قرار خواهند گرفت کمااینکه در بیشتر عکسها مشاهده میکنیم که بیشتر این خانه های قدیمی،چه آنهایی که کاملا تخریب شده اند و چه آنهایی که هنوز پابرجا هستند بصورت نیمه مخروبه رها شده اند و هیچگونه رسیدگی به انها نمیشود
شهریار: یکی از راه های کثیف ، مالکین ، رها کردن عمارت است، این رهاسازی و عدم رسیدگی باعث تخریب می شود، البته برای مالک زمان بر است، اما مسئولیت کمتری دارد