آبشار زیرراه
آبشار زیرراه را می خواستیم ببینیم ، گفتند؛ بعد از روستای زیرراه ، در آنجا هیچکس نبود ، دور تا دور ، تا آنجا که چشم کار می کرد نخلستان بود و سمت چپ یک دره عظیم ، آبشار زیرراه کجاست؟ نمی دانیم! کنار پرتگاه یک ماشین دیدم ، با خوشحالی به طرفش رفتیم ، انگار کسی داخلش نبود ، اما نه! وقتی رسیدیم ، متوجه شدیم مزاحم دو نفر شده ایم! پس مطمئنا کسی پاسخ مزاحم را نمی دهد! (آخر جا قحط بود) گشتیم و یک کشاورز را دیدیم پرسیدیم؛ آبشار زیرراه کجاست؟ گفت: زیرراه . با خوشحالی گفتیم: بله آبشار زیرراه گفت: گفتم دیگر ، زیرراه!! گفتم: خوب کجاست؟! گفت: آبشار زیرراه ، زیر راه یا همان زیر جاده ای است که رویش ایستاده اید!!!
نام آبشار : زیرراه
نامهای دیگر : آبشار زیرره ، چشمه زیرراه ، آبشار زیراه
پیرامون نام (وجه تسمیه) : همان طور که در بالا اشاره شد ، به شوند (دلیل) قرار گرفتن آبشار زیرراه در زیر راه (جاده) به این نام شهره شده است. اما صاحب فارسنامه ناصری در معرفی زیراه می نویسد: ضابط و کلانتر آن پدر بر پدر «عالی جاه علی محمد خان زیراهی» است . در تذکره مجمع الفصحا و کتاب دایره المعارف اسلامی آمده است: تاج الدین زیراهی ملقب به تاج فارسی، از شاعران سده 7ه قمری و از مردم زیراه دشتستان فارس که در دهلی مسکن گزید. او دبیری سلطان شمس‌الدین دهلوی را عهده‌دار بود. البته قرار گرفتن آبشار در شمال روستای زیرراه نیز دلیلی بر نامگذاری این آبشار به نام زیرراه است. لازم به ذکر است با توجه به اینکه این آبشار در زیر زمین است و به صورت چشمه وار از زمین آب بیرون می آید به چشمه زیرراه نیز شهره است.
آدرس آبشار زیرراه : استان بوشهر ، شهرستان دشتستان ، بخش سعدآباد ، 3 کیلومتر بعد از شهر سعدآباد به سمت شهر وحدتیه ، 700 متر بعد از روستای زیرراه ، سمت چپ جاده
مختصات جغرافیایی ، آب و هوا ، نقشه و … آبشار : E 51″09’11.60 N 29″25’11.95
ارتفاع آبشار از سطح دریا : 65 متر
نام رود آبشار: حله (هله) یا آب قنات روستای زیرراه
ارتفاع آبشار : 2 متر
میانگین پهنای آبشار : 50 سانتی متر
تعداد ریزشگاه ها : یک
برگردیم به داستان خودمان ، وقتی در مسیر این جاده هستید ، تنها چیزی که می بینید ، نخل است و نخل … برای همین نام این شهرستان را دشستان گذاشته اند ، می گویند بالغ بر یک میلیون نفر نخل در شهرستان دشتستان وجود دارد .
همان طور که در ابتدا نوشتم (و با توجه به تصویر هوایی آبشار زیرراه) این آبشار بعد از روستا قرار دارد و آب آبشار زیرراه در اثر فرسایش قناتی است که در آنجا قرار داشته و آب از مسیر قنات خارج شده و غاری زیبا در زیر جاده بوجود آورده و روان شدن این آب در سطح زمین باعث شده است که دره ای پوشیده از چمن و درختان میزبان شما باشند.
می گویند؛ در زمان نه چندان دور غار چشمه زیرراه ، با توجه به پوشش خوبش! به عنوان حمام مردم روستای زیرراه استفاده می شده ، البته در زمستان و ایام نوروز اینجا محلی است برای گردش و اسکان مسافران.
آن زمان که من آنجا بودم کمی آجر و مصالح آورده بودند و می گفتند می خواهند اینجا اتاقکهایی برای اسکان احداث کنند. روستای زیرراه بر روی بلندی بر روی شهر قدیمی توز که به دوران ساسانی بر می گردد بنا شده ، در اسناد به این شهر قدیمی توج ، تواج ، تورج ، توز ، تواز و توژ می گفتند. در حاشیه غرب روستای زیرراه دره ای عظیم از فرسایش آب رودخانه حله بوجود آمده و منظره زیبایی را خلق کرده .
در کنار این دره بناهایی از سنگ لاشه قابل رویت است ، که در آن زمان نمی دانستم چیست ، اما وقتی کمی پرس و جو کردم، آسیاب های دوران ساسانی بوده که متاسفانه هیچ گونه اقدامی برای نگهداری و مرمت آنها نشده و به مرور زمان آسیاب های آبی روستای زیرراه از بین خواهد رفت ، البته در نت به وبلاگی برخوردم که برایم جالب بود وبلاگی که فکرش زنده نگه داشتن این آسیابها است.
نکته: می گویند اولین کارخانه ابریشم ایران و همچنین اولین ضرابخانه سکه در اینجا احداث شده است!!
در گرمای منطقه ، رطوبت خاک و سرسبزی کنار آبشار زیرراه شما را برای نشستن در کنار آن ترقیب می کند اما مثل همیشه ، زباله های تولید شده توسط انسانهای … شوق ماندن را در شما کور می کند. البته بماند ما هم از نظر زمانی با کمبود وقت مواجه بودیم و باید می رفتیم ، می رفتیم تا گور دختر را ببینیم …
خلاصه در مجموع شما با دیدن آبشار زیرراه ، هم غار می بینید ، هم چشمه ، هم دره ، هم آبشار ، هم حمام ، هم ….
ته نویس1: این گزارش را بدون اجازه و با افتخار و البته کمی جسارت تقدیم می کنم به دوست عزیزمان آقای مجید اسکندری که پا در کفش ایشان کرده ایم.
ته نویس 2: انگار به دلیل کم بودن دربی آب و همچنین تنبلی ما جهت پیمایش کامل مسیر دره آبشار آب زیراه از دیدن آبشار محروم شده بودم ، دوست عزیزمان آقای هزاری دره را تا انتها و در فصل پرآبی آن پیمودند و تصاویر زیبایی از این آبشار در اینجا درج کرده اند. حتما ببینید و لذت ببرید.
منابع و سرچشمه ها:لغت نامه دهخدا .
آبشار زیرراه (سایت کویرها و بیابانهای ایران)
روزنامه ی ایران در شماره 240 روز پنج شنبه 23 ذیحجه 1271
آبشارهای ایران، مجید اسکندری، انتشارات ایرانشناسی (۱۳۸۹)، ص۴۹.
قلعه تاریخی زیرراه را فراموش نکنیم (پایگاه اقتصاد جنوب ، آبان ماه 1391)
لطفا چشمه زیرراه را با کهریزک تهران اشتباه نگیرید (مهار بیایان ، محمد درویش دی ماه 1388)
همسفران
با ما همسفر باشید
دوست خوبم
سلام. از اینکه چنین جای زیبا و متفاوتی را به ما هم معرفی کردی سپاسگزاریم. از گزارش کامل شما اطلاعات خیلی خوبی کسب کردم.
شهریار: سلام و سپاس از محب شما
سلام،
به چشمه مشابه تره که 😉
شهریار: انگار ما چشمه را دیدیم و آبشار جایی دیگری بوده !!
به به آقا شهرام عزيز
هميشه به سفر ، خيلی جالب و البته باز هم از اون كشفيات سفرنويسی بود
خوبه كه زياد شناخته شده نيست و البته به همين دليل تميز و سالم مانده البته با توضيحی كه شنا درباره آجر و اتاقك دادی‌فكر می كنم چند سال ديگه ….؟!
پيروز و سربلند
شهریار: در تصویر و عکس ماهواره ای ، انگار ساختمانها بنا شده و …. البته آنقدر مسیر دور است که فعلا از دست گزند دیگران دور بماند.
بابا دمت گرم
حتما ميرم
ممنون
شهریار: در آن مسیر چندین آبشار آنهم در کنار هم وجوددارد که به زودی گزارش آبشار های دیگر را هم خواهم داد
سلام شهریار عزیز
گزارش این جور مکانهایی که شما معرفی میکنید، مثل همین آبشار که در دشتستان واقع است، برای بنده واقع ارزشمند هستند، چون به دلیل فاصله زیاد از آنجا، کمتر فرصت و قسمت میشه که سربزنم و گزارشهای اینچنینی شما مسافت را برای ما به صفر می رساند.
موفق باشید
شهریار: سلام و سپاس از نظر شما ، فکر کنم رسالتم را در خصوص نوشتن درباه مکانهای دیده نشده دارم انجام می دهم ، باز هم سپاس از دلگرمی شما
براي من هم آشنايي با اين آبشار و غار خيلي جالب بود . سعي ميكنم در سفرهاي آينده كه به جنوب مي روم از آن ديدن كنم و شايد هم كمي پيمايش در داخل غار .
بهرحال ممنون بخاطر معرفي
شهریار: سپاس از اینکه هنوز به اینجا سر می زنید
دوست و برادر عزيزم جناب شهريار. از محبت و لطفي كه به اين حقير داريد بسيار بسيار سپاسگزارم. تلاش و پشتكار دوستان ارجمندي مانند شما هميشه براي اينجانب سرمشق بوده است. اميدوارم در پناه خدا هميشه در سلامت كامل و همچنان سفرنويس باشيد. ارادتمنم
شهریار: سلام بر شما ، تحفه ناقابلی بود و البته جسارتی که کردم ، عفو بفرمائید
درود جناب شهریار.
چه ابشار قشنگیه. مرسی بابت معرفیش…
حالا یه نکته: من تقریبا 50 درصد اوقات برای باز کردن سایت شما دچار مشکل میشم. صفحه باز نمیشه و رفرش هم تاثیری نداره و اونقدر زمانش طولانیه که فکر نمیکنم به زمان مدیریت سایت هم ربطی داشته باشه.
امیدوارم که مشکل از سرعت اینترنت من باشه بااین وجود بد نیست پیگیری کنید.
شهریار: سلام و سپاس از گوش زد شما در خصوص نکته ، اگر اشتباه نکرده باشم شما در زمان ورود به سفرنویس از فیلتر شکن استفاده می کنید و – سفرنویس – با فیلتر شکن مشکل دارد … البته باید این مشکل را حل کنم ، اما نمی دانم چطور …
ته نویس : دوستان دیگر هم اگر مشکلی در سایت می بینند و اگر راه حلی برای رفع این معضل دارند ، حقیر را راهنمایی کنند….
درود دوباره. من 90 درصد اوقات از فیلترشکن استفاده نمیکنم و مشکل همچنان پابرجاست. فقط دیشب که تو چمدانک بودمم و دیدم مطلب جدید گذاشتید خواستم از همونجا باز کنم که نشد اما بعد از بستن فیلترشکن هم مشکل پابرجا موند.
شهریار: سپاس از گوش زد شما ، دوباره باید بررسی کنم ، ببینم مشکل کجاست
ممنون از شما
شما هم با عنوان سفر نویس با افتخار لینک شدید
موفق باشید
شهریار: سلام و سپاس
سلام جناب شهریار
خیلی خیلی تشکر بابت گزارش خوب شما. به شخصه لذت بردم… عکس ابتدایی آبشار واقعا من رو مبهوت کرد… فوق العاده بود.. چینش سنگها که به مرور زمان اینگونه شده چشمانم را چند ثانیه ای ثابت نگه داشت…. توضیحات شما هم که مثل همیشه کامل. چیز دیگر منابع است که با معرفی آنها من کنجکاو را به مطالعه بیشتر وا می دارد… مستدام باشید.
شهریار: درود بر شما ، سپاس از اظهار لطف صمیمانه شما و به امید دیدار و همسفر شدن با شما
آبشار شول (تل سركو )درفاصله حدود 5 كیلومتری از غرب جاده ارتباطی سعدآباد به وحدتیه و در مجاور جاده آسفالته دسترسی به روستاهای شول ( تل سركو )و سیاه منصور و برروی رودخانه شاپور واقع گردیده است. مسیر دسترسی مربوطه تا آبشار هموار و آسفالته بوده كه این مهم از ویژگی های منحصر به فرد این آبشار نسبت به زیرراه و فاریاب می باشد . این سایت با توجه به محل استقرار آبشار كه شامل دسترسی مناسب سواره و پیاده و همچنین طبیعت خاص آن دارای محدوده ای تپه ماهور و قسمتی از محوطه تخت و بدون شیب شامل محوطه سبزو حاشیه ورودخانه و نهایتاً آبشار كه به صورت دایو طبیعی عمل می كند كه روی هم رفته مجموعه ای از كاملترین سایت های گردشگری استان و حتی منطقه ای را شكل داده كه در نوع خود بی نظیر است ضمناً هر كدام از خصوصیات منطقة فوق الذكر انتظارات اقشاری خاص از گردشگران را تامین می نماید . بدین ترتیب كه : 1- دسترسی سهل الوصول به سایت برای كلیه خانواده ها خصوصاً خانوار های فاقد وسیله مزیت اساسی محسوب می گردد. 2- طبیعت خاص رودخانه با توجه به عمق متنوع آن در فصل بهار و اوایل تابستان از عمق كم حدود cm50 – cm 30 در قبل از پل و حدود cm 100 بعد از پل نهایتاً عمق بیش از 6-5 متری در پایین دست آبشار می باشد كه این ویژگی مجموعة رودخانه و آبشار را برای تفریح و آب تنی و شنای افراد با سنین مختلف و خانواده ها مناسب می سازد . همچنین طبیعت سبز و سایه دار پایین دست آبشار كه با توجه به وضعیت خاص و سایه اندازی آن می تواند پذیرای خانواده ها در ایام تعطیل و آخر هفته حتی در ماههای نیمه گرم تابستان باشد. 3- محدوده تپه ماهور مجاور كه در حال حاضر به عنوان پیست موتور سواری محلی فعال برای تفریح و سرگرمی و ورزش نوجوانان و جوانان منطقه محسوب می شود لذا در مجموعة 3 آبشار مورد مطالعه برای آبشار شول كاربریها و فعالیت های خاص در جهت تقویت عملكرد ورزشی پیشنهاد گردیده است.
شهریار: سپاس از معرفی آبشار شول ف به زودی گزارش کاملی از این آبشار نوشته خواهد شد.
دروود بر شهریار عزیز
اتفاقا بسیار کامل هم نوشتی استاد . آبشار تل سرکوه هم در نزدیکی همین آبشار قرار داره که اونم زیباست و دیدنی
همیشه در سفر باشی مهربان .
از اینکه افتخار دادی و به کلبه حقیر سر زدی سپاسگذارم
شهریار: سلام و درود ، دیر زمانی است که خواننده وبلاگ شما هستم و وبلاگ شما نیز بدون اجازه در فهرست دوستان لینک نیز شده است.
انگار تنبلی و کم بودن آب ، دیدن آبشار را از ما دریغ کرده بود . تصویری از وبلاگ شما به همراه لینک در انتهای گزارش درج شد . به امید دیدار و همسفر شدن
درود و سپاس مجدد بر شهریار عزیز . قرار گرفتن در فهرست دوستانتان باعث افتخار منه . سپاس که نصیبم کردی
همچنان مشتاق دیدارتان هستم
شهریار: اختیار دارید سعادت نصیب من شد ، به امید دیدار و همسفر شدن با شما
سلام
ممنون از اینکه به ما سر زدید.در مورد این وبلاگ هم باید بگم به یک سری موضوعات علاقه مندی هایی داشته و دارم و وقتی به سایتی میرسیدم اونها رو توی favorites ذخیره میکردم یکبار که ویندوز رو عوض کردم متاسفانه خیلی از اونها رو از دست دادم برای همین تصمیم گرفتم وبلاگی بزنم و توی اون این علایقم رو بزارم . یکی از علایقم سفر هستش . ولی در مورد سفر توی کوچه های این شهر فقط یاد یک جمله از دکتر شریعتی توی کتاب آری اینچنین بود برادر می افتم که میگه تمدن یعنی نفرت و وقتی میبینم که باغها و بناهای قدیمی مون رو خراب کردیم و بجاش آپارتمان و برج ساختیم از این همه تمدن و پبشرفت حالم بدجوری گرفته میشه . حتی باغها رو هم آتیش میزنیم تا مشکل اداره میراث فرهنگی رو حل کنیم.
خیابون لاله زار رو با خاک یکسان میکنیم و بجاش لامپ فروشی میزنیم که مبادا کسی بدونه یک زمانی جوون های ما اینجا خوش بودند.
بگذریم
شهریار: سلام و خدا قوت ، کار خوبی را شروع کرده اید ، درخصوص تخریب ها اینجا ایران است ، ایرانی با فرهنگی که البته باید بر روی فرهنگ جدید مردمان و مدیرانش دوباره کار شود
من نمی دونم چرا این آبشار رو با رود فاریاب اشتباه می گیرم و البته هیچ کدوم شبیه این عکسی که شما گذاشتید نیست!!!
حسابی گیج شدم
باید سری به آرشیو بزنم…
شهریار: سلام محمد خان ، حتما سرکی بزن و به من هم خبری بده ، البته این دو تا آبشار اصلا شبیه به هم نیستند ، آبشار فاریاب ، آبشاری است که ریزشگاه هش مرتفع است !
سلام جناب شهریار
براي حمايت از کالاهاي توليد داخلي که تعدادي از جوانهاي با غيرت اين کشور شبانه روز براي توليد اونها تلاش کردند و گره از کار خيلي ها در کسب و کارشون باز ميکنه لطف کن و سايت ما رو لينک کن http://www.mahz.ir صنايع الکترونيک مهزيار
يک دنيا ممنونم
شهریار: سلام و درود
سلام جناب شهريار … بسيار جالب و مفيد بود ممنون از اينكه ناشناخته هاي ايران زيبا رو به اين خوبي به تصوير مي كشيد .
با اجازه شما سايت بسيار ارزنده شما رو به لينك دوستان “سفركوچ سرفينگ تجربه متفاوت “http://travle.blogsky.com اضافه كردم اگه صلاح بدونيد خوشحال ميشم و باعث افتخاره كه به ليست دوستان شما اضافه بشيم.
شهریار: سلام و سپاس و از اظهار لطف صمیمانه شما ، نام وبلاگتان با افتخار در لیست دوستان سفرنویس لینک شد ، به امید دیدار و همسفر شدن با شما
زنده باد دوست عزیزم،شهرام شهریار عزیز.همیشه شاد و پیروز و موفق ببینمت.ممنون از اطلاعات مفید.
شهریار: سلام و سپاس از اظهار محب شما ، سلام به همسر گرام برسانید
سلام خیلی زیبا بود چقدر خوبه که میشه با عکس و نوشته دوستان سفر کنم بماند که همچنان پای بست دیار خویشیم روزگارتان همیشه به شادی و سفر
شهریار: به امید دیدار و همسفر شدن با شما
سلام بر شما و با آرزوی قبولی نماز و روزه های شما…
آدرس وب ما دامنش عوض شد و لطفا نام وب مارو با آدرس http://www.gardeshgari-iran.ir به نام گردشگری ایران لینک بدهید.
باسپاس فراوان از شما…
شهریار: حسب الامر اصلاح شد
سلام و درود
مثل همیشه زیبا بود اما اون بخش آسیاب های دوره ساسانی بازم داغ آدمو تازه می کنه!
خوش باشید
شهریار: سلام بر شما ، وقتی من هم متوجه شدم ، غمگین شدم …
زیبا بود و متاسف هستم که در سفری که به دشتستان داشتم به علت عدم اشنایی با این ابشار از دیدنش محروم ماندم باشد تا سفری دیگر………
شهریار: به امید همسفر شدن با شما و دیدن نادیدنی ها
سلام.ما شمارو لینک کردیم.
و شما مارو با آدرس http://www.mirasjahrom.blogfa.comبه نام میراث جهرم لینک بکنید…
موفق باشید…
شهریار: درود و سپاس ، وبلاگ شما در لیست دوستان ، لینک شد، به امید دیدار و سفر به شهر جهرم
باسلام خدمت شما
گفتیم یه سری به شما بزنیم و عرض ادب کنیم…
اگر شما هم وقت داشتید به وب ما حتما سر بزنید…
موفق باشید…
شهریار: درود بر شما ، به روی چشم
سلام دوست عزیز، حقیقتا از خواندن این مطلب لذت بردم خسته نباشی.
شهریار: سپاس از محبت شما نسبت به حقیر
سلام
آقا عالی بود این گزارش لذت بردم در خصوص تور عکاسی هم در خدمت شما هستیم ولی فقط جمعه ها..
شهریار: ای بابا ، ای بابا ….
سلام آقای شهریار
خیلی جای خوبی معرفی کردید
دنبال همچین جایی میگشتم
فکر نمیکردم آبشار به این قشنگی و دنجی داشته باشیم اطراف بوشهر که با سایتتون آشنا شدم
من هنوز نرفتم ، یه سوال دارم
امکانش هست زیر آبشارش وایساد ؟
عمق آب و کف بسترش چطوریه ؟ سنگ های اطراف و کف آبشارش لجنی نیستن ؟
شهریار: سلام و سپاس از مهرتان، بله امکان اش هست، عمق آب بستگی به شرایط جوی دارد