تورهای سفرنویس

tour-image

عضویت در سفرنویس

register-image
register-image

ناهید امیرتیمور کلالی یا ناهید اسکندرمیرزا

ناهید امیر تیمور کلالی یا ناهید اسکندرمیرزا Nahid Iskander Mirza دختر محمدابراهیم امیرتیمور کلالی (سردار نصرت) بود. ناهید امیرتیمور کلالی بعد از طلاق از سرهنگ افخمی همسر سرلشگر اسکندر میرزا، اولین رئیس جمهور پاکستان شد و به عنوان بانوی اول کشور پاکستان معرفی شد.

ناهید امیر تیمور کلالی (ناهید اسکندرمیرزا) بانوی اول پاکستان
ناهید امیر تیمور کلالی (ناهید میرزا) بانوی اول پاکستان

نام پدر ناهید امیر تیمور کلالی یا ناهید اسکندرمیرزا؛ محمدابراهیم امیر تیمور کلالی (سردار نصرت)
نام مادر ناهید امیر تیمور کلالی یا ناهید اسکندرمیرزا؛ خانم حاجب قاجار دولو ملقب به نیر عظمی
تاریخ و محل تولد؛ 16 بهمن سال 1297 در شهر تهران (6 فوریه 1919)
نامهای دیگر : ناهید افخمی ، ناهید میرزا ، بانوی اول پاکستان

ناهید امیر تیمور کلالی (ناهید اسکندرمیرزا) بانوی اول پاکستان
ناهید امیر تیمور کلالی (ناهید میرزا) بانوی اول پاکستان

نام همسر اول ناهید امیرتیمور کلالی؛ سرهنگ امیر‌هوشنگ افخمی (مهدی افخمی) وابسته نظامی سفارت ایران در پاکستان (در آن زمان اسکندرمیرزا وزیر دفاع پاکستان بود)
تاریخ ازدواج با همسر اول؛ سال 1317
نام فرزندان از همسر اول؛ صفیه افخمی می گویند؛ ناهید کلالی روابط بسیار نزدیکی با زنان دربار داشت، بطوری که پس از طلاق ملکه ثریا، فقط مصدقی بودن پدرش مانع از ازدواج صفیه دخترش با محمدرضاشاه پهلوی شده‌است.

ناهید امیر تیمور کلالی و و دخترش صفیه افخمی و بانو ثریا
ناهید امیر تیمور کلالی و و دخترش صفیه افخمی و بانو ثریا

ناهید افخمی پس از اتمام ماموریت همسرش از پاکستان به تهران برگشت. اما دلیل برگشت، ملاقات ناهید افخمی و اسکندرمیرزا وزیر دفاع وقت پاکستان در آذر ماه سال 1330 در مهمانی سفارت روسیه بود، ملاقاتی که به عشق این دو منجر شد، اسکندرمیرزا عاشق ناهید افخمی شده بود. می گویند؛ پس از آشکار شدن این عشق سرهنگ افخمی به ایران برگشت.

اسکند میرزا در جوانی
اسکند میرزا در جوانی

در همان سال ناهید افخمی به لندن مهاجرت کرد به این بهانه که دخترش صفیه در لندن دانشجو شده و در کنار او جدا از همسرش زندگی می کرد. در نهایت امر ناهید افخمی در دی ماه سال 1332 از همسرش سرهنگ افخمی جدا شد.

ناهید امیر تیمور کلالی (اسکندرمیرزا)
ناهید امیر تیمور کلالی (اسکندرمیرزا) و پدرش محمدابراهیم کلالی

اما برخی می گویند؛ در فعل‌ و‌ انفعالاتی مکتوم و بر‌گرفته از ترجیحات سیاسی که ظاهرا دربار پهلوی نیز در آن دخیل بود، مقدمات جدایی احتمالا مصلحت‌آمیز ناهید کلالی و خاتمه مأموریت سرهنگ افخمی در پاکستان فراهم شد. ناهید کلالی به همراه صفیه، تنها فرزند خود، در پاکستان باقی ماند و وصلت غیر‌رسمی او با اسکندر‌میرزا تا ثبت رسمی ازدواج در شهریور سال 1333 ادامه یافت.

ناهید امیر تیمور کلالی و اسکندرمیرزا در بازدید از موزه جواهرات تهران
ناهید امیر تیمور کلالی و اسکندرمیرزا در بازدید از موزه جواهرات تهران

می گویند؛ دلیل ازدواج دوم اسکندرمیرزا فوت انور میرزا پسرش در یک سانحه هوایی در همان سال 1333 بود. اسکندر‌میرزا به‌عنوان اولین رئیس‌جمهوری پاکستان انتخاب شد ، دوران حکومت وی از ۲۳ مارس ۱۹۵۶ میلادی تا ۲۷ اکتبر ۱۹۵۸ طول کشید.

ناهید امیر تیمور کلالی و اسکندرمیرزا
ناهید امیر تیمور کلالی و اسکندرمیرزا

در مراسم تحلیف، ناهید کلالی به‌عنوان نخستین بانوی اول پاکستان در کنار اسکندر‌میرزا حضور داشت. در خلال 18 ماه ریاست‌جمهوری اسکندر‌میرزا، ناهید کلالی در مجالس رسمی و سفر‌های خارجی او را همراهی می‌کرد و حضوری پر‌رنگ در مراسم داخلی و فعالیت‌های خیریه و عام‌المنفعه از جمله تأسیس مرکز آموزش و پرورش برای نابینایان و پرورشگاه برای معلولین و یتیمان داشت و از اشتهار و محبوبیت در بین مردم پاکستان برخوردار بود.

می گویند؛ ناهید کلالی در حل مناقشه مرزی پاکستان و ایران در مورد میرجاوه نقش اساسی داشت.  او بود که اسکندر میرزا و ایوب خان را به بوتو معرفی کرد.

سفر محمدرضا پهلوی و بانو ثریا به پاکستان به میزبانی اسکندرمیرزا و ناهید امیرتیمور کلالی
سفر محمدرضا پهلوی و بانو ثریا به پاکستان به میزبانی اسکندرمیرزا و ناهید امیرتیمور کلالی

در 27 سپتامبر 1958 عوامل ایوب‌خان (رئیس نظامی پاکستان) با هجوم شبانه به کاخ ریاست‌جمهوری، اسکندر‌میرزا و ناهید میرزا همسرش را بازداشت و به یک پایگاه نظامی منتقل کردند.  اسکندر‌میرزا تحت فشار ارتش از ریاست‌جمهوری استعفا داد و به همراه ناهید کلالی به بریتانیا تبعید شد.

اسکندر‌میرزا با دایر‌کردن یک رستوران پاکستانی در محله اعیان نشین کنزینگتون در غرب لندن و همچنین دریافت مستمری بازنشستگی و مساعدت دربار پهلوی گذران عمر می کرد. اسکندر‌میرزا پس از 10 سال زندگی در تبعید در 22 آبان ماه 1348 (13 نوامبر 1969) بر اثر نارسایی قلبی در لندن درگذشت.

ناهید امیرتیمور کلالی و اوا گاردنر Nahid Iskandar Mirza and Ava Gardner
ناهید امیرتیمور کلالی و اوا گاردنر Nahid Iskandar Mirza and Ava Gardner

یحیی‌خان، رئیس‌جمهور جدید به‌رغم وصیت متوفی دایر بر خاکسپاری در زادگاه خود و همچنین وساطت اردشیر زاهدی، وزیر امور خارجه وقت ایران، مانع انتقال جسد او به پاکستان شرقی شد. دو روز بعد از فوت اسکندر‌میرزا (22 آبان ماه 1348) با مساعدت محمد‌رضا پهلوی و اعزام هواپیمای سلطنتی جنازه اسکندر‌میرزا به تهران منتقل و طی تشریفات کامل رسمی با حضور هویدا، نخست‌وزیر، در قبرهای خانوادگی امامزاده عبدالله به خاک سپرده شد.

ناهید امیرتیمور کلالی در کهنسالی
ناهید امیرتیمور کلالی در کهنسالی

رفعت شیرازی، همسر اول اسکندر‌میرزا که ترجیح داده بود به دور از حواشی کماکان در قباله نکاح اسکندر‌میرزا باقی بماند، پیش از همسر خود در سال 1346  در پاکستان درگذشت.
ناهید کلالی پس از فوت اسکندر‌میرزا در لندن باقی ماند و سوم بهمن سال 1397 (23 ژانویه 2019) در 99‌ سالگی فوت کرد و در لندن به خاک سپرده شد.

می گویند؛ در زمان کودتای ایوب خان تمام آرشیو اسکندر میرزا از بین برده و تمامی عکسها و نامه های عاشقانه او و ناهید میرزا نابود شد.

آثار و اماکن مرتبط با ناهید امیرتیمور کلالی:
خانه باغ تاریخی سردار نصرت امیرتیمور کلالی (خانه پدری) در حال تخریب
آثار و اماکن با ارتباط کم ناهید امیرتیمور کلالی:
وقایع و اتفاقات مربوطه به ناهید امیرتیمور کلالی:
مناقشه مرزی پاکستان و ایران در مورد میرجاوه

منابع و سرچشمه ها مربوطه ناهید امیرتیمور کلالی (ناهید میرزا)؛
مقاله حاجب الدوله از دانشنامه جهان اسلام .
سایت زنان عصر قاجار و مصطفی‌خان حاجب‌الدوله.
مقاله ناهید امرتیمور کلالی یا ناهید میرزا در روزنامه کیهان لندن

اینجا را با دوستان خود به اشتراک بزارید

همسفران

با ما همسفر باشید

XHTML: امکان استفاده از این کدها وجود دارد: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>