خانه امیر فرهنگ ممتاز در آستانه تخریب
خانه امیر فرهنگ ممتاز به عنوان یکی از عمارتهای تاریخی خیابان شیخ هادی در آستانه تخریب است، امیر فرهنگ ممتاز سفیر و معاون تشریفات دوران پهلوی دوم بود که در این خانه اسکان داشت …
امیر فرهنگ ممتاز کیست؟
امیر فرهنگ ممتاز متولد سال 1300 شهر تهران در دوران پهلوی دوم، در وزارت امور خارجه و دربار، به عنوان سفیر و معاون تشریفات کل شاهنشاهی مشغول به فعالیت بود. در مرداد ماه سال 1346 اعلامیه ای دست نویس بر علیه اردشیر زاهدی وزیر امورخارجه ایران منتشر شد که با توجه به درگیری لفظی چند روز قبل امیر فرهنگ ممتاز و اردشیر زاهدی، امیر فرهنگ ممتاز مورد اتهام و سوء ظن قرار گرفت.
در این شبنامه که به خط قرآنی تهیه شده بود، نویسنده پدر زاهدی را دزدِ نفت معرفی کرده و در نامه اشاره شده بود که؛ آقاي زاهدي در وزارت امورخارجه به كارمندان عاليرتبه اهانت نموده و نسبت به آنها فحاشي مينمايد. این نامه به افراد مختلفی پست شده بود (یک نامه هم برای خود فرهنگ ممتاز ارسال شده بود که زاهدی بر این باور بود، این اقدام توسط امیرفرهنگ ممتاز برای رد گم کردن تهیه شده است)
در نهایت امر اداره ساواک اعلام کرد؛ اعلاميه منتشره عليه جناب آقاي وزير امورخارجه به خط آقاي امير فرهنگ ممتاز نميباشد و تحقیقات لازم در این خصوص در مورد عليقلي پسيان دبير روزنامه ايراننوين و احمد اقبال کارمند وزارت امور خارجه در جریان است.
اما امیر فرهنگ ممتاز مدارج ترقی را در وزارت امور خارجه طی کرد و مدتی سفیر ایران در کشور تایلند شد و مدت کوتاهی نیز معاون تشریفات کل شاهنشاهی بود. امیر فرهنگ ممتاز در سفر دی ماه سال 1356 ولیعهد وقت رضا پهلوی به کشورهای؛ تایلند ، استرالیا و نیوزیلند همراه ایشان بودند.
در کتاب خاطرات عبدالرضا انصاری اشاره شده است که بخشی از تشریفات جشن های 2500 ساله به عهده امیر فرهنگ ممتاز بوده است. با توجه به اتفاقات سال 1357 و لایحه قانونی تعیین تکلیف کارکنان دربار سابق در سال 1360 امیر فرهنگ ممتاز (آجودان اشرف فرهنگ ممتاز) منفصل از خدمت شد. امیر فرهنگ ممتاز مهاجرت و در خارج از ایران مشغول به زندگی شد و در نهایت امر (طبق گزارش کیهان لندن) دور از وطن درگذشت.
یک خواهش از تمامی دوستان سفرنویس، اگر اطلاعات، عکس، نشانی و آدرسی از امیر فرهنگ ممتاز و خانواده ایشان دارید، به ما برای تکمیل گزارش، کمک کنید.
خانه امیر فرهنگ ممتاز کجاست؟
خانه امیر فرهنگ ممتاز که ساخت آن به دوران پهلوی اول باز می گردد در خیابان شیخ هادی قرار گرفته است.
آدرس خانه امیر فرهنگ ممتاز؛ شهر تهران، خیابان شیخ هادی، بن بست شهید ذوقی نژاد (خیابان رازی سابق، بن بست زال) یا خیابان حافظ، خیابان هاتف، خیابان کسری، انتهای بن بست وثوقی و بن بست خلیلی
خانه امیر فرهنگ ممتاز هم از خیابان شیخ هادی درب ورودی دارد و هم از سمت خیابان حافظ . این خانه که مساحت حدودی 270 متر دارد در سه طبقه بنا شده است. راه ورودی اصلی آن از سمت جنوب بوده و را پله خانه امیر فرهنگ ممتاز در ضلع شمال شرقی بنا قرار دارد.
جداره خانه امیر فرهنگ ممتاز آجری و دارای تزئیات کاشی کاری و آجر تراش است، جداره جنوبی که تزئیات بیشتری دارد و دارای 4 شبه ستون آجری است، در هر طبقه دارای 5 پنجره قدی جناقی چوبی است. در تزئینات کاشی کاری دو ستاره هشت پر بر زیبایی این خانه افزوده است.
اتاقها دارای شومینه و تزئنات گچ بری است، طبق تحققات محلی ساکنین این خانه تا دهه 70 در آن اسکان داشته که پس از تخلیه خانه امیر فرهنگ ممتاز چندبار مورد سرقت قرار می گیرد و مدتی هم افراد کارتن خواب در آن حضور داشتند.
در حال حاضر بالکن طبقه دوم خانه امیر فرهنگ ممتاز فرو ریخته، راه پله سنگی از طبقه دوم به بعد آسیب فراوانی دیده و سقف طبقه سوم در حال ریزش است. حوض سنگی حیاط کاملا با زباله پوشانده شده است.
سرانجام خانه امیر فرهنگ ممتاز؟
امید است با توجه به اینکه خانه امیر فرهنگ ممتاز به عنوان محل اسکان یکی از مشاهیر ایران زمین است، در اسرع وقت پرونده ثبتی این اثر تهیه و شهرداری نیز در طرح های تفضیلی این عمارت را به لکه ارزشمند مشخص و در نقشه ها ثبت نمایند. شایسته است؛ نهادهای دولتی و مردم نهاد نیز به دنبال جذب سرمایه گذار جهت مرمت این خان ، در تلاش باشند. به امید روزهای روشن
ته نویس؛ این گزارش به رسم معمول و بدون اجازه و با افتخار تقدیم می شود به بانو ریحانه صادقیان پور که در صفحه عشاق تهران، حضور دارند، به امید دیدار و سفری دوباره با شما
منابع، اسناد و سرچشمه های تهیه این گزارش، در سفرنویس محفوظ است.
همسفران
با ما همسفر باشید
ممنونم ازتون جناب شهریار عزیز
قدردان لطفتون هستم.
به قدری شگفت زده شدم که قابل توصیف نیست…
سرتون سلامت و سایه تون مستدام
شهریار: سلام و سپاس از زحمات شما برای شهر تهران، سرتان سلامت