یکی از اولین و قدیمی ترین لوکوموتیوهای وارد شده به ایران در بوستان ملت، با نهایت بی سلیقه گی و به صورت کاملا غیر اصولی رنگ آمیزی شده است. لوکوموتیو La Tubize که در سال 1265 ساخته شده به عنوان یکی از کهن ترین میراث های صنعتی-ریلی کشور نیازمند توجه بیشتر و شایسته تر است.

اولین خط آهن ایران، خط آهن؛ تهران به شاه عبدالعظیم حسنی در ری بود که به سال 1261ه خورشیدی (1883م) امتیاز آن را موسیو فابیوس بواتال فرانسوی از ناصرالدین شاه دریافت کرد. بعدها بواتال امتیاز خود را به بلژیکی ها فروخت، در ابتدا و طبق قراردادی 99ساله شرکت بلژیکی توبیز La Tubize وظیفه داشت برنامه گسترده ای را در زمینه احداث خط آهن و تراموا در سراسر ایران پیاده کند اما در نهایت بجز خط آهن تهران-شاه عبدالعظیم خط آهن دیگری تاسیس نشد و تراموا نیزجای خود را به واگن اسبی داد!

شرکت بلژیکی، لوكوموتيوها و واگن ها و ديگر لوازم و تاسيسات را در بلژيك ساخته و ریل گذاری که جمعا 8700 متر بود را تمام و واگن ها را به لوکوموتیوها متصل ساخت. تعداد لوکوموتیوها 5 عدد بود که 4 عدد آنها در سال 1265 شمسی (1887م) تولید و با کدهای  N662 تا N665 نام گذاری شده بودند. آخرین آنها در سال 1283 خورشیدی (1905م) تولید و با کد N1436 نام گذاری و وارد ایران شده بود همگی این لوکوموتیوها پس از ورود به ایران در محور تهران، ری (شاه عبدالعظیم) به کار گرفته شدند.

درحال حاضر از تعداد پنج ماشین دودی وارد شده به ایران، تنها سه ماشین دودی بر جای مانده است یکی از این ماشین دودی ها، ماشین دودی شماره یک است که در ایستگاه مترو شاه عبدالعظیم قرار داشت که پس از پیدا شدن ریل ماشین دودی در شهر ری به آنجا منتقل شد و ماشین دودی شماره چهار در پارک کوثر میدان قیام قرار گرفته است.

و آخرین بازمانده میراث صنعتی و ریلی کشور در بوستان ملت بدون سقف محافظ و رسیدگی لازم رها شده و به تازگی توسط متصدیان امر به صورت کاملا غیراصولی رنگ آمیزی شده است . این رنگ آمیزی بیشتر برای سیرک یا شهربازی کودکان انجام می شود و نه یک میراث صنعتی ! براساس اطلاعت کارخانه توبیز این لوکوموتیو ، لوکوموتیو شماره دو است.

محمد محسنیان، دانش‌آموخته دانشگاه صنعتی شریف و پژوهشگر راه آهن ایران در گفتگویی با سفرنویس در این خصوص اعلام کرد؛

برای اولین بار پس از مشاهده این تصاویر به یاد شهربازی های قدیمی افتادم و امیدواریم مدیران مربوطه پاسخگوی این خطای آشکار باشند و به زودی شاهد رسیدگی ویژه به این میراث صنعتی و ریلی کشور باشیم.

وی در ادامه درباره خط آهن شهر ری (ماشین دودی) و اهمیت تاریخی آن افزودند؛ این خط به عنوان یکی از نخستین خطوط ریلی که مردم ایران و بخصوص پایتخت را با این پدیده قرن نوزدهم که ۶۰ سال منتظر ورود آن به ایران بودند آشنا کرد و از این منظر از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. این خط از لحاظ طول (۸.۱ در مقابل ۱۴۰۰ کیلومتر) پیچیدگی مسیر، تاسیسات، تجهیزات و… به هیچ عنوان قابل مقایسه با خط سراسری نیست و همانطور که گفتم به لحاظ تقدم ورود واجد اهمیت است.

محسنیان درباره 5  لوکوموتیو بخار اول ایران اظهار کردند؛ این مسیر دارای ۵ لوکوموتیو بخار و ۲۸ واگن بود اما توجه داشته باشید که اساسا یک راه آهن سبک با عرض خط یک متر به حساب می‌آمد و به تبع آن لوکوموتیو و واگنهای آن با آنچه در راه‌آهن امروز کشور  میبینیم قابل مقایسه  نیست. میتوانید  وزن ۱۷ تنی لوکومتیوهای آن  با ۱۱۰ تن لوکوموتیوهای امروزی یا واگنهای ۴.۵ تنی با واگنهای ۴۰ تا ۵۰ تنی امروز را باهم مقایسه کنید.

پاشش رنگ به صورت غیراصولی باعث خوردگی این اثر ارزشمند تاریخی خواهد شد و با توجه به اینکه هیچ پوشش حفاظتی بر روی بدنه این لوکوموتیو وجود ندارد به زودی آسیب های جدی خواهد دید و از صحنه روزگار محو خواهد شد.
نکته حائز اهمیت در خصوص این لوکوموتیو ؛ عدم نصب تابلو راهنما مناسب و توضیح درباره این اثر تاریخی است، یک اثر تارخی که شاید رهگذران فکر کنند، این قطار از شهربازی پارک به اینجا منتقل شده است

این گزارش با کمک و بهره گیری از مقاله تارنمای طهرونگرد با عنوان؛ اولین خط آهن یا ماشین دودی در ایران تهیه شده است، برای خواندن و دانستن بیشتر درباره ماشین دودی و خرافات های مردم آن زمان این مقاله را حتما بخوانید. (نکته؛ اولین خط راه آهن ایران در مسیر پیربازار – رشت احداث شده است)
برای خواندن و اطلاعات بیشتر درباره این لوکوموتیو و شرکت بلژیکی این مقاله را دانلود کنید.
عکسهای این گزارش توسط بانو عاطفه آورزمانی تهیه شده است، آروزی سلامتی و طول عمر می کنم برای این عزیز و خانواده محترم شان
ته نویس) این گزارش را بدون اجازه و با افتخار تقدیم می کنم به دوست عزیزم آقای امیر معدن دار، تندرست باشید و همیشه به سفر
ته نویس آخر) سایت اسکان نیوز، لطفا خبرهای سفرنویس را بدون ذکر منبع در سایت خود بازنشر نکنید و عکسهای سایت را بدون ذکر منبع و با کراپ کردن آنها و برداشتن لوگوی سفرنویس و بدون ذکر نام عکاس آن استفاده نکنید.