عید پسح، عید جشن بهار، عید آزادی یهودیان (פסח Passover) و داستان رهایی 40 ساله آنها از فراعنه مصر بر تمامی یهودیان و کلیمیان مبارک
داستان عید پسح؛
برابر با آيات تورات، پیامبران یهودی؛ اَوْراهام (ابراهيم)، ييصحاق (اسحاق) و يَعْقُوو (يعقوب) در سرزمین کنعان غریب بودند که با صدارت یوسف بر سرزمین مصر، به آنجا کوچ کردند و کثیر و قدرتمند شدند، حاکمان مصر (فراعنه) به علت پيشگويي منجمان دربار مبني بر ظهور منجي از قوم بني اسرائيل و ترس از قدرتمند شدن این قوم، آنها را به بردگی گرفتند و دستور قتل نوزادان ذکور را دادند. خداوند فرزندی پسر به يُوخِوِد داد، که وی از ترس فرزندش را درون سبدي نهاده و در نيزار رود نيل رها نمود. دختر فرعون، وي را از آب گرفت و نام مُشِه (موسي) بر او نهاد و چون حاضر به خوردن شير هيچ زني نشد، براي شيردادن به دست خود يوخود سپرده شد. موسی و اَهَرُون (هارون) برادرش، تبلیغ دین کردند و مردم به آنها ایمان آوردند.

فروعون اجازه داد موسی و قومش از مصر خارج شوند، قوم بنی اسرائیل چون عجله داشتند، فرصتي نيافتند كه خميرهايشان را ورآمده كنند. پس آن را به صورت فطير (مصا) پختند و رهسپار شدند و به دریا رسیدند، دريا شكافته شد و تمام آن جمعيت عظيم، از ميان آن گذر كردند اما وقتی فراعنه وارد آب شدند، دریا به حالت اول بازگشت و لشگریان غرق شدند.

نکته) يهوديان پس از ديدن باز شدن دریا، در وصف خداوند شعری سرودند كه در تورات ذكر شده است و «سرود دريا» نام دارد، که در حال حاضر، هر روز در تفيلاي صبح (نماز) خوانده مي شود.
یهودیان به مدت 40 سال در بیابان سینا راه پیمودند و بالاخره به سرزمین پدری خویش اورشلیم وارد شدند. ولی حضرت موسی بخت دیدن آن سرزمین را نداشت و درگذشت.

نامگذاري عيد پسح؛
اين الطاف الهي در تـورات با لفظ «پاسَحْ» به معني گذر كردن، جَستن و رحم نمودن بيان شده است. پس اين عيد را پِسَح פסח Passover (عيدُ الفَصْح) ناميده اند و به نامهاي ديگري نيز خوانده مي شود كه عبارتند از :
عيد فطير يا عيد مصاها :
از آنجا كه يهوديان هنگام خروج از مصر فرصت كافي براي تهيه خمير مناسب جهت پخت نان نداشتند، ناگزير از خميرِ ترش نشده استفاده كرده، در زبان عبري این نام مَصـا Matzo نام دارد و يهوديان در اين عيد تنها مجاز به استفاده از آن  (و نه هيچ نان ديگري) هستند. نان نماد قوت و غذای “انسان فقیر” است، بنابراین به عنوان یادآوری فروتن بودن، و فراموش نکردن زندگی در بندگی است. خوردن “نان رنج” هم درس فروتنی است و هم عملی که موجب تقدیر از آزادی می شود. تهیه مصا و پروتکل مذهبی آن به اندازه کافی طولانی و جذاب است، حتما توری در این خصوص برگزار خواهد شد.
جشن بهار :
اين عيد همواره در اوايل فصل بهار واقع مي شود (15 ماه نیسان) بنابراين، آن را جشن بهار ناميده اند. نزديكي عيد پسح با نوروز موجب شده است كه مراسم پسح در ميان ايرانيان كليمي افزونبر مراسم مذهبی، سنتهای جاری نوروز چون ديد و بازديد خانواده ها اجرا گردد. برای آگاهی کامل از تقویم یهودیت اینجا را کلیک کنید و بخوانید.

آغاز عید پسح در تقویم میلادی و شمسی؛

تقویم عبری یک تقویم گردشی است و عید پسح در هر سال ، در یک روز متفاوت خواهد بود.

سال 1401 خورشیدی (15 آوریل 2022 م)

سال 1402 خورشیدی (5 آوریل 2023 م)

سال 1403 خورشیدی (22 آوریل 2024 م)

جشن آزادي :
عيد پسح، جشن آزادي بني اسرائيل از يوغ بندگي مصريان است. شرط اول براي بندگي خالصانه خداوند، رها شدن از هر گونه بندگي غير اوست. یهودیان ایمان دار می گویند؛ خدواند تمام روند طبيعت را بر هم زد تا قوم بنی اسرائیل مصون بماند (باز شدن دریا) پس خدواند همیشه در فکر بندگان خود است.
عید پسح و عید پاک؛
عید پسح و عید پاک حدودا در یک محدوده زمانی برگزار می شود، ارامنه در عید پاک، کیک گنبدی شکلی به نام پاسکا պասկա paska که با پرتغال و تخم مرغ پخته شده پذیرایی می شوند، پاسکا یک واژه روسی است و آن هم به معنای عبور است. در واقع کیک پاسکا نیز یاد آور عبور مسیح از دنیا به آسمان است زیرا حالت استوانه‌ای آن یاد آور کوه جلجتا و صلیب روی آن یادآور مصلوب شدن مسیح در پای این کوه می باشد

مراسمها و آداب و رسوم عید پسح؛
ایام پسح 8 روز ادامه دارد و دو روز اول و آخر تعطیل کامل مذهبی است و باید به نیایش، استراحت و شادی بپردازند. روزه و سوگواری در آن ممنوع است، پاكسازي محل زندگي از حامِص (خمیر گندم و جو – قبل از شروع عید) و خواندن هَگادا Haggadah (داستان خروج از مصر برای فرزندان) الزامی است. دو شب اول مراسم کاملا خانوادگی است و تاکید شده خانواده دور هم جمع باشند.

خوراکی های ویژه عید پسح؛
در دو شب اول همه 4 پیاله شراب انگور می نوشند تا همگان سرخوش و زنده دل باشند و کودکان آب انگور. نخوردن نان معمولی و خوردن نان مصا و سبزي تلخ، کاهو یا برگ چغندر (نمادی از فساد و غرور به عنوان برگ پف کرده – نشانه چشیدن و احساس تلخی‌هایی است که بنی‌اسرائیل در دوران بندگی مصر متحمل شده‌اند) از آداب عید پسح است. شام شب عید بسیار مفصل است و تخم مرغ، کاهو و ران مرغ، بخشی از خوراک‌های سنتی شب عید پسح است. بر سر سفره عید، 3قرص نان مصا به یادبود سه جد بنی‌اسرائیل یعنی؛ ابراهیم، اسحاق و یعقوب می گذارند.
ته نویس) این نوشته را بدون اجازه و با افتخار تقدیم می کنم به بانو فرانک عراقی (طوبیان)، فقط امیدوارم غلط املایی نداشته باشم، عید بر شما مبارک