کلیسای سرکیس (سارکیس) مقدس  Սուրբ Սարգիս մայր տաճար از آثار معماری اوژن آفتاندلیانس که در تقاطع خیابان کریمخان و نجات الهی (ویلا) قرار داشت ثبت ملی شد. این کلیسا با هزینه شخصی برادران خیر ارمنی؛ وازگن و گورگن سرکیسیان، به یاد والدینشان در سال ۱۳۴۹ (۱۹۷۰ میلادی) بنا شد.

کلیسای سرکیس مقدس، که بزرگ‌ترین کلیسای تهران است، دارای ابعادی به طول ۳۶/۵ متر و عرض ۱۷/۸ متر با پلان بازیلیکا تک ناوی است که بر روی صفه‌ای کم ارتفاع بنا شده و با در نظر گرفتن امانت خانه‌های دو طرف محراب در سمت شرقی بنا و راهرو ورودی اصلی، در سمت غربی بنا، کلیسا از داخل دارای پلان صلیبی شکل است. دیوارهای خارجی بنا با سنگ مرمر سفید رنگ و دیوارهای داخلی و سقف با گچ پوشانده شده.

پس از انجام مراسم مذهبی و نام گذاری کلیسای جدید که به نام یکی از قدیسان کلیسای ارمنی، یعنی «سرکیس مقدس» نام گذاری شد. سرکیس مقدس، از قدیسان کلیسای حواری ارمنی، در اوایل سده چهارم میلادی از سرداران ارتش روم بود که به علت مسیحی بودن تحت تعقیب قرار گرفت.

بنای یادمان نسل‌کشی ارمنیان در کلیسای سرکیس مقدس از سنگ مرمر سفید ساخته شده و بلندی آن ۳/۵۰ متر است که بر پایه‌ای از همان سنگ به ابعاد ۷۷×۱۶۲ و بلندی ۸۲ سانتی‌متر قرار گرفته. روی پایه، کتیبه‌ای به پهنای ۷۷ و بلندی ۶۶ سانتی‌متردیده می‌شود که بر روی آن به خط نستعلیق فارسی و زیر آن به ارمنی نوشته شده‌است: «یادبود شهدای ارامنه». زیر این نوشته به زبان ارمنی «۲۴ آوریل ۱۹۱۵».این بنا در ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۲ خورشیدی در پنجاه و هشتمین سالگرد نسل‌کشی ارمنیان رونمایی شد.
جلسه شورای ملی ثبت آثار تاریخی‌فرهنگی غیر‌منقول به‌ ریاست معاون میراث‌فرهنگی کشور در دفتر ثبت آثار برگزار شد. در این جلسه که ۱۵ بهمن‌ماه‌ ۹۸ برگزار شد، آثار تاریخی فرهنگی غیرمنقول از ۹ استان با حضور اعضای شورا موردبررسی قرار گرفت. و کلیسای سرکیس مقدس واجد ارزش ثبت در فهرست آثار ملی تشخیص داده شد.
کانال خبری تارنمای سفرنویس
کانال اعلام تورهای سفرنویس