مدرسه نور صداقت
آدرس مدرسه نور صداقت : استان تهران ، شهر تهران ، سه راه امین حضور ، خیابان امیرکبیر (چراغ برق سابق) ، روبروی کوچه شهید علیرضا جاویدی (حاج میرزا محمود وزیری سابق) مقابل مجتمع تجاری خلیج فارس ، پ 117
شماره ثبت در فهرست آثار ملی ایران : این اثر در فهرست آثار ملی ایران قرار نگرفته است.
مختصات جغرافیایی ، آب و هوا ، نقشه مدرسه نور صداقت و … : E 51″26’05.19 N 35″41’06.97
ارتفاع از سطح دریا : 1163 متر
نامهای دیگر : انبار عاج
پیرامون نام (وجه تسمیه) : اطلاع دقیقی از علت نامگذاری ندارم اما تصورم بر این است به علت این که یکی از موسسین اولیه مدرسه میرزا نورالله است ، به احتمال زیاد نام نور به همین سبب استفاده شده باشد.
دوران و بانی اثر : در اوایل دوران پهلوی اول توسط میرزا نورالله و میرزا جالینوس حکیم (از برزگان دین کلیمی) احداث شد.
امکان بازدید : به علت آتش سوزی سال و مخربه شدن عمارت مدرسه بازدید توصیه نمی شود.
پیشینه و تاریخچه :
مدرسه نور صداقت در دهه 1310 ه خورشیدی (1931 میلادی) ، در ضلع شمالی منطقه عودلاجان و خیابان امین حضور در یک ملک استیجاری به مساحت 4609 متر مربع واقع در شرق چهاراه سرچشمه روبروی کوچه میرزا محمود توسط میرزا نورالله و میرزا جالینوس حکیم (از برزگان دین کلیمی) تأسیس گردید.
در ابتدای سالهای فعالیت مدرسه نور صداقت ثبت نام رایگان و با توزیع پول و سایر هدایا منجمله لباس به دانش آموزان محروم و قشرهای کم درآمد، بود. مدرسه نور صداقت با 6 کلاس ابتدایی مجموعاً با ظرفیت (بین 120 تا 150) نفر دانش آموز به صورت مختلط اداره می شد. آموزش دروس عبری جزو برنامه های درسی مدرسه نور صداقت بود و روزهای شبات تعطیل و در روزهای جمعه کلاس هایی تحت عنوان کانون شادی (با اجرای برنامه های تفریحی اجرای نمایش و موزیک) جزو برنامه های آموزشی مدرسه نور صداقت بود. میس نورالله مسئولیت دختران دانش آموز را در این مجتمع عهده دار بود.
نکته اول) ميرزا جالينوس و ميرزا يعقوب و فرزندان ميرزا نورالله بعدها مسيحي و پروتستانت شدند و ميرزا جالينوس پايگاه كشيشي گرفت و در كليسا روزهاي يكشنبه پند می داد و از روي انجيل سخنراني مي‌كرد. البته می گویند میرزا جالینوس بعدها بهایی شد! خاندان حكيم از خاندان‌هاي متنفذ دوران قاجار و پهلوي و از نسل يك يهودي مهاجر به نام حكيم سليمان بوده كه در زمان فتحعلي شاه قاجار به ايران كوچيده بودند. اعقاب او به نام حكيم حق نظر و حكيم موشه (مشه) پزشك خصوصي ناصرالدين شاه قاجار بود.
نکته دوم ) خانه دکتر حکیم ارسطو علاج اردستانی که تخریب شد ، دقیقا روبروی همین مدرسه قرار دارد و نسبت این دو خانواده حکیم چیست نمی دانم !!!!
مدرسه نور صداقت به ظاهر برای بالا بردن سطح دانش و رفع نیاز های آموزشی فرزندان خانواده های یهودی ساکن محله عودلاجان تأسیس شده بود، اما از همان آغاز فعالیت ، هدف میسیونری پروتستان های انگلیس از ایجاد مدرسه نور صداقت، ترک دین موروثی و کشاندن تدریجی خردسالان به آیین مسیحیت بود.
نکته سوم) پروتستان های مسیحی انگلیس به موازات تبلیغات گسترده دیگر میسیونری های اروپایی در ایران برای جلب مسلمانان به مسیحیت، ابتدا از طریق تأسیس و توسعه مدارس نور صداقت در تهران و اصفهان در قالب مدرسه اختصاصی برای جامعه کلیمیان وارد عمل شدند. اما به شوند فعالیتهای مدارس آلیانس اسراییلیت (اتحاد) توسط جامعه جهانی یهود در ایران ، تأسیس مجتمع فرهنگی اوتصر هتورا و ایجاد مدارس گنج دانش و … باعث گردید میسیونری پروتستان مدرسه نور صداقت را منحل اعلام کند، زیرا طی این مدت حتی یک نفر حاضر نشد که دین خودش را ترک کند.
نکته چهارم) پروین دولت‌آبادی شاعر و از بنیان‌گذاران شورای کتاب کودک در مدرسه نور و صداقت تحصیل نموده است.
از کارکنان مدرسه نور صداقت افراد زیر را می توان نام برد؛ میرزا لطف الله و میرزا جالینوس حکیم (از موسسین اولیه مدرسه نور صداقت) رحیم بوستانی (معلم انگلیسی و ناظم مدرسه) خلیل شیرازی (معلم کلاس ششم) خانم هاداشییان (معلم کلاس اول) آقای شمطوب (معلم ریاضی) آقای ساقانی (معلم زبان عبری) آقای بیات (معلم ورزش) آقای ذهاب و خانم های تهرانی ، نصرت حکیم و ایران همت (معلم های مدرسه نور صداقت) مرتضی عشقی(مسئول تدارکات) عباس آقا (فراش مدرسه) * تصاویر خانواده حکیم و پرتره نصرت حکیم سپیر از مجموعه های مرکز تاریخ شفاهی یهودیان ایران برداشت شده است. برای دیدن عکسها در اندازه بزرگتر بر روی لینکهای زیر کلیک کنید: خانواده حکیم و پرتره حکیم
همان طور که در تصویر هوایی سال 1335 مشخص است ، عمارت مدرسه نور صداقت به صورت یک ساختمان دو اشکوبه و به صورت شرق به غرب و رو به جنوب احداث شده بود که راه ورودی به طبقات از دو راه پله شرقی و غربی امکان پذیر بود و به مرور زمان قسمت غربی عمارت مدرسه تخریب و با ایرانیت به صورت انبار در آمد و و حیاط قسمت شرقی نیز به صورت روباز انبار یخچال فریزر ، ماشین لباسشویی ، اجاقهای گاز ، تلویزیون ، فرش و نیز قطعات و لوازم یدکی و…. شد. و مدرسه نور و صداقت به نام انبار «عاج» شهره شد و خانواده سرایدار در عمارت باقی مانده از مدرسه نور و صداقت در شمال شرقی ملک ساکن شدند.
در ساعت 16 و 48 دقیقه روز سه شنبه 23 مرداد 1386 انبار عاج یا همان مدرسه نورصداقت قدیم دچار حریق شد. و ایستگاههای 1، 3 ، 4 ، 5 ، 9و 46 آتش نشانی برای اطفای حریق مدرسه نور صداقت حاضر شده اند و یکی از بزرگترین آتش سوزی های پایتخت بدون کشته مهار شد و تنها خانواده سرایدار و دو نفر از آتش نشانان آسیب جزئی دیدند.
خسارات وارده بیش از حد تصور بود و متاسفانه به علت بیمه نبودن کلیه اجناس انبار ، شخصی که مدرسه نور صداقت را اجاره کرده بود متواری شد. شدت خسارات به حدی بود که تاثیر زیادی در آن زمان بر روی کالاهای خانگی گذاشت و این اقلام تا مرز 10% گران شدند.
البته این آتش سوزی تبلیغی شد برای بیمه ها و بیمه ایران اعلام کرد؛ 50% خسارت بیمه گزاران به صورت علی الحساب در روزهای اولیه پرداخت شد و بیمه البرز هم اعلام کرد ؛ 6.000.000.000 ریال خسارت علی الحساب پرداختی ظرف 72 ساعت از وقوع حادثه به بیمه گذاران پرداخت شد.
نکته پنجم : من از مدرسه نور صداقت برای اولین بار در سال 77 بازدید کردم و نکته جالب این بود که در آپارتمانهای شرقی انبار عاج محل اسکان لبنانی های مقیم تهران بود!!!
نکته ششم : یوسف ستاره شناس مدیر سایت مرکز پژوهش و مطالعات یهودیان ایران نیز از دانش آموختگان مدرسه نور صداقت می باشد.
به علت اینکه تاکنون خسارت برخی از خسران دیده ها پرداخت نشده ، محل به همان طور رها شده و مالکین کلیمی آن که در حال حاضر خارج از کشور حضور دارند ، حاضر به فروش ملک به شهرداری شده اند ، البته همان سرایدار قدیمی قسمتی از حیاط مدرسه نورصداقت را مجددا تبدیل به انبار کرده است.
نکته مهم : این نوشته را بدون اجازه و با افتخار به عنوان هدیه زادروز تولد یک دوست ، تقدیم می کنم به آقای کیارش یشایائی تولدتان مبارک ، ببخشید کمی زود است ، چون راهی سفر هستم و دسترسی به اینترنت نداشتم.
ته نویس : دیگر دانش آموختگان مدرسه نورصداقت ؛ دکتر روح الله سپیر ، موسس و بنیان گذار بیمارستان خیریه سپیر ، مهندس جهانگیر بنایان ، موسس دانشکده معماری دانشگاه تهران و هارون (پرویز) یشایایی ، رئیس انجمن کلیمیان و تهیه کننده سینما با فیلم های همچون ؛ اجاره نشینها ، ناخدا خورشید ، هامون ، کیمیا و …
منابع:
اطلاعات سایت مرکز پژوهش و مطالعات یهودیان ایران منابع و تصاویر سایت دنیای زنان قاجار 1 و 2 و فضل الله صبحی مهتدى، پیام پدر، ص 224 وقوع حریق در بازار لوازم خانگی تهران (خبرگزاری مهر ، ۱۳۸۶/۰۵/۲۳) پرداخت بیمه آتش سوزی توسط بیمه های البرز ، ایران و … این گزارش در سایتهای دیگر: سایت تابناک روزنامه ایران خبرگزاری میراث فرهنگیهمسفران
با ما همسفر باشید
با تشكر
شهریار: تحفه ای بود ناقابل ، از دست ما فقط همین بر می آید
درود بر شما.شهرام جان خسته نباشین دست مریزاد. سفرنامه بسیار زیبائی بود و معلوم بود که خیلی زحمت کشیدی امید وارم همیشه پرانرژی باشین و سفرنامه هاتون یکی از دیگری بهتر باشه. بهتون افتخار می کنم در پناه مهر باشید.
شهریار : افتخار نصیب حقیر شده که شما خواننده اینجا هستید
سلام
چه متغیرالمذهبی! بوده این میرزا جالینوس. ممنون از این مطلب
شهریار: !!!!
سلام برايم جالب بود كه چه جور جاهايي داريم و خبر نداريم ممنون.
شهریار: از این مکانها در ایران زمین فراوانند
اطلاعات بسیارجالبی بود.سپاس ، افرادی مانند شما مایه افتخار این سرزمین هستند.
شهریار: شما نسبت به حقیر لطف دارد
سلام
جالب اينجا بود كه با توجه به مطالب شما، اين مدرسه در ابتدا محلي براي تغيير دادن مذهب كليميان تهران به پروتستان مسيحي بوده و شايد هم بعدها براي ترويج بهاييت بوده. اين اروپاييان -مخصوصا انگليسي ها- از ده ها سال پيش برنامه هايي براي تغيير مذهب در ايران داشته اند كه بعضا در مورد بهايي كردن ملت، تا حدي موفق بوده اند كه با انقلاب اسلامي، علي الظاهر بساطشون بطور رسمي جمع شده ولي بطور غير رسمي هنوز ادامه دارد.
ممنون از اطلاعات خوب شما،موفق باشيد
شهریار: نوشتن درباره مدرسه نورصداقت ارتباطی به بازگویی و درستی و نادرستی ادیان ندارد و تنها دلیل نوشتن در اینجا نشان دادن مکانهای فراموش شده است !!!
سلام
واقعا حیف که همچنین جای تاریخی تو آتیش بسوزه. هرچند بقیه جاهای تاریخی شهر هم که ظاهرا نسوختن وضعیت بهتری ندارن! وقتی تو شهرهای اروپا راه می ری در منطقه مرکزی با افتخار تازیخ ساخت ساختمون ها رو روشون نوشتن و واقعا این امکان هویت شهرشون محسوب میشه!!!
بازم ممنون از شما که تاریخشونو شرح می دی
شهریار : به امید روزی که ما هم تارخ خود را فراموش نکنیم
سلام
چه جالب! چند روز پیش گذرم به امین حضور افتاد و از توی اتوبوس به ساختمانهای قدیمی که از پشت مغازه ها و فروشگاهها دیده میشوند نگاه میکردم و در ذهنم جویای تاریخچه شان بودم و حالا این پُست شما. مرسی از این مطلب خوبتون.
شهریار: به امید اینکه بتوانم تمامی اماکن ایران را معرفی کنم
چه زیادند و مظلوم چنین مکانهایی در کشور بزرگمان. به امید دیده شدنشان، با لطف خدا… تلاش مضاعف ما… و معرفی خوب شما… سپاس از زحمات و مطالب خوبتان
شهریار: معرفی تمام مکانهای دیده نشده در ایران زمین واقعا کار دشواری است و نیازمند یاری تمام لیدرها و …
شهریار گرانقدر
مطالب ات واقعا جالبه. امیدورام فرصتی به دست بیاد و با هم یه تهرانگردی اساسی کنیم و از نوشته هات لذت تکمیلی ببریم. امیدوارم روزی روی ماه ات رو هم ببینم. من ایرانم. همون شماره قبلی
شهریار: ما هم که شماره مان بر روی سایت است و منتظر خبر از طرف شما برای یک تهران گردی ویژه
سلام
بسیار عالی بود…فکر کنم بالاخره تونستم کامنت بزارم….
شهریار : خدای را سپاس ، مرد ایرانگرد و البته جهانگرد !!!
سلام شهریار عزیز
بسیار لذت بردم. مثل همیشه جزئیات عالی بود.
شهریار: و مثل همیشه شما نسبت به حقیر لطف داشتید
آقا شهرام خوشم میاد که سه بعدی توضیح میدی آدم شیرفهم میشه میره برای مطلب بعدی – خیلی جالب بود سپاس فراوان از مطالب جذاب
شهریار: شما خواننده خوبی هستید که نوشته های حقیر را دنبال می کنید ، سپاس
سلام, این تاریخچه “نورصداقت”رو خوندم ,بسیار ممنون بابت زحمت تحقیق ادیت و نگارش:-)
شهریار: سپاس از اظهار لطف شما
سلام وقتی پشت یک کار تفکر باشه نوشته ها وعکسها فریاد می زنند عالــــــــــــــــی بود
شهریار: سلام بر شما ، تفکر را طوری نوشته اید که ما را چند روز دیگر به جرم تبلیغ ادیان دیگر ، به رندان می اندازند !!! انگار باید مراقب خودم باشم
خودشون آتیش زدن که خرابش کنند . ویرانگر های اجنبی
شهریار: سلام بر شما
من شش سال در این مدرسی تحصیل نمودم اولین ارمنی در این مدرسه بودم
شهریار؛ سلام بر شما
چه عالی، می تونم خواهش کنم، کمی بیشتر درباره این مدرسه بنویسید
پدر بزرگم مرحوم اسدخان درنزدیکی مدرسه منزل داشتند و من را در این مدرسه ثبت نام کردند بیشترین شاگردان یهودی تبار بودند
شهریار؛ آیا عکسی از آن دوران دارید؟
خیر چهل سال است که از وطن دور هستم
شهریار: افسوس ، به امید زندگی کنار هم